تفاوت دین با عرفان در اشعار حافظ شیرازی

بخش وسیعی از ادبیات ما در اشعار حافظ به مباحث دینی و عرفانی اختصاص دارد. ادبیات و به ویژه شعر، تنها قالب و ظرفی مناسب برای بیان و عرضه اندیشه های عالی یک متفکر و یا عارف شاعر پیشه است. پس بدیهی است که خود ظرف موضوعیت ندارد بلکه محتوا (مظروف) به عنوان پیام و هدف اصلی کلام، برای شاعر(عارف و یا متفکر) مهم است. تفاوت بین دین و عرفان در غزلیات شمس الدین محمد حافظ شیرازی وضوح و بروز بیشتری می یابد. وی که خود از عارفان بزرگ و کم نظیر ایران است خود را از رسوم و قیود و مسجد و صومعه و خانقاه که اغلب جایگاه مردم ریاکار و دنیا طلب شده بوده است بی نیاز و مبرا دانسته و میخانه را که از جنبه های ملامتی برخوردار است به عنوان مقر و جایگاه خود انتخاب می کند او در اشعارش با اشاره به مباحث دینی به ذکر و راز و نیاز با خدا پرداخته حال اینکه در اشعار عرفانی خود به مباحثی پیرامون معشوق و رسیدن به او در اولویت قرار دارد که در پاره ای از اشعار او معشوق نمادی از رسیدن به خدا می باشد.

Keywords:

دین , عرفان , شعر , حافظ.