چالش ها و راهکارهای پیش رو برای بهبود سوء تغذیه از طریق غنی سازی زیستی گندم
Publish place: Iranian Journal of Plant & Biotechnology، Vol: 13، Issue: 4
Publish Year: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 131
This Paper With 17 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JPBI-13-4_002
تاریخ نمایه سازی: 13 آذر 1400
Abstract:
یکی از مشکلات کنونی کشور سوء تغذیه ناشی از دریافت کم عناصر ریزمغذی از جمله آهن و روی می باشد که دلیل اصلی آن تنوع پایین رژیم غذایی مردم این کشورها و نقش عمده غلات به خصوص گندم در تامین انرژی و ریزمغذی ها است. با توجه به نقش های فیزیولوژیک بسیار مهم عناصر آهن و روی در بدن و پایین بودن ذاتی این عناصر در دانه گندم (بین ۱۰ تا ۵۰ میلیگرم بر کیلوگرم) افزایش میزان این عناصر در گندم الزامی است و از طرفی، گندم دارای ترکیبات ضد تغذیهای مانند اسید فیتیک میباشد که جذب این عناصر را در بدن کاهش میدهند. در این بین کاربرد کودهای حاوی عنصر روی بهصورت محلولپاشی در مراحل رویشی و رشد دانه با اثر گذاری بر متابولیسم سلول و بهبود آن، سبب افزایش پارامترهای دخیل در عملکرد مانند تعداد سنبله در واحد سطح، تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه می گردد که برآیند این عوامل به شکل افزایش عملکرد دانه نمود مییابد. بهبود خصوصیات کیفی از جمله افزایش محتوای عناصر میکرو در دانه (روی و آهن)، اسید آسکوربیک (ویتامین C) و کاهش اسید فیتیک سبب تنزل شاخص نسبت مولی اسید فیتیک به روی در خاک های آهکی میگردد. همچنین کاربرد روی می تواند سبب بهبود کیفیت گندمهای تولید شده گردد و با افزایش ارزش بیولوژیکی پروتئین به کاهش سوء تغذیه ناشی از دریافت کم پروتئین کمک نماید. لذا به نظر می رسد که تامین روی مورد نیاز گیاه با استفاده از روش های غنیسازی زیستی به زراعی می تواند به عنوان راهکار کوتاه مدت برای کاهش مشکلات تغذیه ای ناشی از کمبود روی و بهبود شاخص های کمی و کیفی امنیت غذایی پیشنهاد گردد. از طرفی در گندم تنوع ژنتیکی بالایی در تحمل به روی وجود دارد. این ویژگی سبب گردیده تا بتوان با غنیسازی زیستی ژنتیکی، به عنوان راهکار بلند مدت، برای رسیدن به ژنوتیپ ها و یا ارقام با کارایی روی بالا در راستای کاهش مصرف کودهای شیمیایی و بهبود امنیت غذایی مردم امیدوار بود.
Keywords:
Authors
مجید عبدلی
دکتری، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشگاه مراغه، مراغه، ایران
عزت اله اسفندیاری
استاد، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشگاه مراغه، مراغه، ایران