فلسفۀ تربیت صدرایی

پیش انگارهها و مبانی کوششهای نظری و تکاپوی معرفتی و اصول و قواعد حاکم بر سپهر اندیشۀ هر مکتب فکری و فلسفی، بنیان بایستههای آراء و نظریات، ساختار و مقاصد آن مکتب را شکل میدهند. مسئلۀ تربیت که از دیرینهترین مسائل حیطههای گوناگون نظری و عملی و نیز از اساسیترین مسائل فلسفی است در تبعیت از این قاعده فراگیر و ضابطۀ کلی پررنگتر و در نظام معرفت فلسفی و نظریه تربیتی حکمت صدرایی از انسجام، دوام و پویایی بیشتری برخوردار است. مسئلهای که در عرصههای مختلف تحولات فکری و فلسفی فراز و نشیبهای بسیاری را پشت سرنهاده، در حکمت متعالیه محور و مرکز شئون گوناگون حیات بشری به شمار آمده و شناسهای جز خاستگاه و بازگشت گاه به همایونی و سعادت فردی و مدنی ندارد. از این منظر سرچشمه هدایت آدمی در بعد اخلاقی، اجتماعی، عاطفی، عقلانی و معنوی و دگرگونی گوهر او در رهروی به مقصد الهی و انسانی است، که امکان آن با تبلور معرفت، تجربه و همه ادراکات سامان یافته در عین حال ناظر به ابعاد مختلف حیات فکری و عملی، در پرتو صفای گوهر ذات، مشاهده جمال حق، حکمت و آزادی متصور است و از این رو در روکرد هستی شناسانه به انسان تربیت را باز آفریده نظم و تشکل فراگیر پدید آمده از ساحت قوای ادراکی و عملی میداند که در فرآیند رابطه و داد و ستدی منطقی و حکیمانۀ جسم و روح انسانی، حیات پسین و واپسین او را در طریق کمال و نیک بختی قرار میدهد. و در نگاه فراگیر به هندسۀ تربیتی صدرالمتألّهین، مبانی معرف تربیتی بنیانهای انعقاد و تکامل اراده فعل تربیتی، آموزه و قواعد، ساختار و مقاصد آن در کنار هم نهاده شده و با این تفسیر مبتنی بر اندیشه و تکوین از تربیت عقل پایه و سعادت محور، ضوابط اساسی تربیت با تأکید بر آموزههای نظری حکمت متعالیه بازاندیشی شده است.

Keywords:

تربیت , مبانی , اصول , مقاصد