ارائه مدل آمادگی سازمانی پذیرش مدل تعالی در دانشگاه آزاد اسلامی: رویکرد ترکیبی

آمادگی سازمان ها جهت استقرار سیستم های مدیریتی از مسائل با اهمیت می باشد. هدف پژوهش حاضر ارائه مدلی به منظورآمادگی سازمانی پذیرش مدل تعالی در دانشگاه آزاد است. در این پژوهش از روش ترکیبی (کیفی و کمی) اکتشافی متوالی استفادهگردید. روش استفاده شده در بخش کیفی پژوهش، نظریه داده بنیاد می باشد. در پژوهش حاضر، به منظور جمع آوری داده ها دربخش کیفی از ابزار مصاحبه و در بخش کمی از ابزار پرسشنامه استفاده شد. جامعه آماری پژوهش شامل اساتید رشته مدیریتدانشگاه های آزاد استان گیلان هستند که در بخش کیفی و به منظور انجام مصاحبه ها از نظرات ۱۰ نفر از اساتید مرتبط با موضوعپژوهش و در بخش کمی و به منظور تکمیل پرسشنامه ها از نظرات ۱۵۰ نفر از آنها استفاده شد. به منظور تحلیل داده های حاصل ازمصاحبه ها از روش کدگذاری در نرم افزار MAXQDA و به منظور کشف ارتباط بین عوامل شناسایی شده از روش مدلسازیساختاری تفسیری در نرم افزار MICMAC استفاده شد. تحلیل داده های حاصل از مصاحبه های نیمه ساختاریافته متشکل از ۱۸۰کدباز بود که در قالب نه مفهوم طبقه بندی و در چهار مقوله اصلی شامل عوامل مدیریتی و عوامل نگرشی- رفتاری (به عنوان متغیرهای پیوندی)، عوامل بیرونی (به عنوان متغیر مستقل)، و استقرار مدل تعالی (به عنوان متغیر وابسته) تقسیم بندی شدند.همچنین تحلیل داده های بخش کمی پژوهش به روش حداقل مربعات جزئی در نرم افزار smartPLS صورت پذیرفت. نتایج بخشکمی پژوهش نیز نشان داد که هر سه عامل مذکور شامل عوامل مدیریتی (ایجاد جو حامی تغییر، برنامه ریزی و سازماندهی،یادگیری، تعهد)، عوامل نگرشی- رفتاری (سودمندی ادراک شده و سهولت ادراک شده) و عوامل بیرونی (سیاست ها و قوانین بالادستی، اعتبارات، و فرهنگ) نقش معنادار بر آمادگی دانشگاه آزاد در پیاده سازی مدل تعالی دارند و در این بین عوامل مدیریتیموثرترین نقش را بر عهده داشته است. همچنین عوامل نگرشی- رفتاری مجریان نیز دارای نقش موثری بر آمادگی دانشگاه جهت استقرار مدل تعالی دارد. از طرفی، عوامل بیرونی، هم به طور مستقیم و هم به صورت غیرمستقیم و از طریق عوامل مدیریتی وعوامل نگرشی- رفتاری نقش موثری در آمادگی دانشگاه آزاد برای استقرار مدل تعالی دارد، بطوریکه این عامل محرک اصلی واحدهای تابعه دانشگاه آزاد بر استقرار مدل تعالی است. یافته های پژوهش نشان می دهد که آمادگی دانشگاه ها برای استقرارمدل های تعالی تا حدود زیادی وابسته به عملکرد مدیران آن می باشد. مدیران دارای تعهد بالا می توانند با برنامه ریزی و کنترل ونظارت درست سبب ایجاد جوی مثبت در دانشگاه برای پذیرش و استقرار آن مدل ها شوند و بدین طریق بر بسیاری از مشکلاتدرونی همچون عوامل نگرشی- رفتاری اعضاء سازمان که عمدتا خود را به صورت مقابله با تغییرات نشان داده و حتی مشکلاتبیرونی فائق آیند.

Keywords:

آمادگی سازمانی , مدل تعالی , عوامل مدیریتی , عوامل نگرشی رفتاری , عوامل بیرونی