از گنج نامه اسرار به عشقنامه شیرین

حکیم نظامی گنجوی از شعرای بزرگ ایران در قرن ششم هجری است وی داستان سرایی را به اوج رسانید اما آنچه که جای ابهام و سوال می باشد این است که دلایل تغییر رویه حکیم گنجه از زهد خشک مخزن الاسرار به سرودن منظومه عاشقانه «خسرو و شیرین» چه بوده است؟ در این تحقیق نگارنده به بحث و بررسی این مطلب پرداخته و دلایلی را از جمله تاثیر محیط و فضای حاکم بر شهر گنجه و دلزدگی از آن و احتمال عدم موفقیت و یا عدم رضایت نظامی از سرودن مخز نالاسرار و همچنین آرمانگرایی و جستجوی مدینه فاضله در اولین اثرش و ازدواج وی با آفا ق و تولد پسرش «محمد» و توجه روان شناسانه نظامی به وجود «عشق» در آدمی و مسائل روزمره زندگی و در نهایت نقد فردوسی و شاهنامه را برای این تحول و دگرگونی ذکر می نماید که دلیل آخر با توجه به قراین و شواهد، بیشتر بر کرسی قبول می نشیند، چون رد پاهای دیگری نیز از این انتقادها در سایر آثار نظامی به ویژه «اسکندرنامه» دیده می شود.

Keywords:

نظامی , فردوسی , مخز نالاسرار , خسرو و شیرین