بررسی پاسخ های بیوشیمیایی و فیزیولوژیک گیاه دارویی سرخارگل (Echinacea purpurea (L) Moench) به تنش دمای پایین

با هدف بررسی پاسخ های بیوشیمیایی و فیزیولوژیک گیاه دارویی سرخارگل به تنش دمای پایین، پژوهشی به صورت طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در سال ۱۳۹۲، اجرا شد. گیاهچه های پنج ماهه سرخارگل به مدت شش ساعت در سه سطح دمایی ۲۳ (شاهد)، ۴ و ۴- درجه سلسیوس قرار داده شدند و سپس مقدار نشت یونی (EL) و مالون دی آلدهید (MDA)، فعالیت آنزیم های سوپر اکسید دیسموتاز (SOD)، پراکسیداز (POD)، کاتالاز (CAT)، آسکوربات پراکسیداز (APX) و پلی فنول اکسیداز (PPO)، اکسیداسیون پروتئین برگ ها، میزان فنل، فلاونوئید کل و ظرفیت آنتی اکسیدانی (DPPH) و نیز، متغیرهای فلورسانس کلروفیل از جمله Fm'، Fv'/Fm'، NPQ و qP اندازه گیری شدند. نتایج آزمایش افزایش معنی دار مقدار نشت یونی و MDA را در برگ های سرخارگل به دنبال داشته است به طوری که بیشترین مقدار نشت یونی (۷/۵۵ درصد) و MDA (۳/۱۲ نانومول بر گرم بافت تازه)، در دمای ۴- درجه سلسیوس به دست آمد. در این مطالعه، بیشترین فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی SOD، CAT و APX در گیاهچه هایی ثبت شد که تحت تنش سرما (۴ درجه سلسیوس) قرار داشتند. فعالیت دو آنزیم POD و PPO با کاهش دما به ۴- درجه سلسیوس کاهش یافت. بیشترین مقدار پروتئین هم، در شرایط سرما محاسبه شد که نسبت به تیمار شاهد در حدود ۵/۶۵ درصد افزایش داشت. تنش دمای پایین، میزان فنل و فلاونوئید کل سرخارگل ها را کاهش داد. بیشترین ظرفیت آنتی اکسیدانی (۹۳/۰ درصد) در تیمار شاهد به دست آمد. اختلاف معنی داری در بین متغیرهای فلورسانس در شرایط تاریکی مشاهده نشد با این حال، مقدار Fm' و Fv'/Fm' با افزایش تنش کاهش یافت و بیشترین مقدار NPQ و qP هم، در دمای ۴- درجه سلسیوس ثبت شد. به طور کلی، می توان اظهار داشت که گیاه سرخارگل تحمل نسبتا خوبی به تنش دمای پایین تا ۴- درجه سلسیوس دارد.

Keywords:

Antioxidant enzymes , Chlorophyll fluorescence , Cold , Electrolyte leakage , آنزیم های آنتی اکسیدان , سرما , فلورسانس کلروفیل , نشت یونی