جهت گیری فاز کششی کربونیفر-پرمین البرز مرکزی: تجزیه و تحلیل تنش دیرین بر روی داده های گسل های رشدی

چکیده کمربند کوه زایی البرز حاصل برخورد صفحه های ایران مرکزی با اوراسیا در زمان اواخر تریاس می باشد. بررسی های رخساره ای در البرز و ایران مرکزی، حاکی از رسوبگذاری در یک محیط آرام و کم عمق در حاشیه غیر فعال گندوانا در زمان پالئوزییک را پیشنهاد می کند. این مطالعه جهت گیری و تجزیه و تحلیل تنش دیرین (Paleostress) دوره های کربونیفر و پرمین در البرز مرکزی را بر اساس مشخصات هندسی و جنبشی گسل ها، همچون امتداد، شیب صفحه گسل، جهت گیری خش لغز و نوع عملکرد آن، برآورد نموده است. به دلیل وجود رویدادهای تکتونیکی متعدد از بازه زمانی کربنیفر-پرمین تا عهد حاضر در این منطقه، تنها از داده های گسلی همزمان با رسوبگذاری جهت تعیین تنش دیرین مورد استفاده قرار گرفته است.در مجموع ۱۵ ایستگاه مشتمل بر ۱۴۸ داده گسلی در طول جاده تهران-چالوس از دوره های زمانی کربنیفر و پرمین جهت تجزیه و تحلیل تنش دیرین برداشت شد. داده های برداشتی بر اساس محور چین خوردگی به حالت اولیه برگردانده شده و بر اساس نرم افزار FSA پردازش شد و تنش های اصلی بدست آمد. نتایج اولیه به دست آمده یک رژیم تکتونیکی کششی محض با جهت گیری تنش اصلی کمینه شمالی- جنوبی برای هر دو دوره کربونیفر و پرمین، با توجه به موقعیت امروزی این کوهزاد، را نشان می دهد. ایران مرکزی و بلوک های همجوار از زمان جدا شدن از صفحه گندوانا و حرکت آنها به سوی صفحه اوراسیا، دارای چرخش هایی حول محور قائم داشته است. با در نظر گرفتن این چرخش ها، جهت گیری تنش اصلی کششی در زمان پرمین، شمال خاوری- جنوب باختری و در زمان کربونیفر تقریبا خاورشمال خاوری- باخترجنوب باختری برآورد شده است.

Keywords:

البرز مرکزی , تنش دیرین , کربونیفر , پرمین , رژیم کششی