تحلیل محتوای مولفه های کارآفرینی، خود اشتغالی و ارزش آفرینی در محتوای آموزش دوره ی اول آموزش متوسطه

هدف پژوهش حاضر تحلیل محتوای مولفه های کارآفرینی، خود اشتغالی و ارزش آفرینی در محتوای آموزشی دوره اول آموزش متوسطه بود. روش تحقیق از نوع تحلیل محتوای کیفی و کمی بود. در بخش کیفی محقق با روش سند کاوی (تحلیل محتوای اسنادی) به یافتن مولفه های مرتبط با موضوع از منابع علمی و پژوهش ها اقدام شد و طی مراحل سه گانه، مولفه های پایه، مولفه های سازمان دهنده و مولفه های فراگیر مشخص گردید. در ادامه پس از تدوین فرم تحلیل محتوا، با روش کدگذاری، تحلیل محتوای کمی انجام شد. جامعه آماری شامل ۱۲ عنوان برنامه درسی (۳۶ جلد کتاب) دروه اول آموزش متوسطه در سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ بود. در این پژوهش حجم نمونه برابر با حجم جامعه انتخاب گردید. جهت اعتبار یابی بخش کیفی از روش همسوسازی و در بخش کمی از ضریب توافق کرامر بهره گرفته شد که ضریب توافق بین کدگذاران ۰.۷۹ محاسبه شد. ۷ مولفه اصلی و ۲۴ زیرمولفه حاصل تحلیل محتوای اسنادی بود. نتایج نشان داد که در محتوای دوره اول متوسطه از لحاظ مقادیر (فراوانی، درصد و ضریب اهمیت) میزان توجه به مولفه ها به این ترتیب می باشد؛ مولفه ارزش آفرینی (۵۲۳، ۱۶.۰۶ درصد و ۰.۱۵۷) مولفه ریسک پذیری (۲۳۴، ۷.۱۸ درصد و ۰.۱۲۵)، مولفه سخت کوشی (۱۶۲، ۴.۹۷ درصد و ۰.۱۲۷)، مولفه کنترل درونی (۲۹۲، ۸.۹۷ درصد و ۰.۱۰۸)، مولفه نوآوری و خلاقیت (۳۷۳، ۱۱.۴۵ درصد و ۰.۱۹۲)، مولفه خود اشتغالی (۷۷۷، ۲۳.۸۶ درصد و ۰.۱۱۷) و مولفه فرصت شناسی (۸۹۶، ۲۷.۳۹ درصد و ۰.۱۷۴). عدم توازن مناسب در توجه به مولفه های مذکور در برنامه های درسی وجود دارد و مولفه های فرصت شناسی، خود اشتغالی و نوآوری و خلاقیت بیشترین میزان و مولفه های سخت کوشی و ریسک پذیری کمترین میزان توجه را به خود اختصاص داده اند. برنامه های آموزشی مطالعات اجتماعی، علوم تجربی، کار و فناوری و فرهنگ و هنر نیز از منظر پرداختن به مولفه های کارآفرینی، خود اشتغالی و ارزش آفرینی در حد مطلوب و سایر برنامه های درسی نیازمند توجه بیشتر گزارش شده اند.

Keywords:

کارآفرینی , ارزش آفرینی , خود اشتغالی , دوره اول آموزش متوسطه , تحلیل محتوا