تحلیل هندسی- جنبشی پهنه گسلی کلمرد در شمال ازبک کوه، ایران مرکزی

گسل کلمرد یکی از گسل های مهم بنیادی ایران مرکزی به شمار می رود. کوه های ازبک کوه نیز با راستای شمال خاور- جنوب باختر در شمال بلوک طبس، در ورقه ایران مرکزی در پهنه گسلی کلمرد قرار دارند. بنابراین تجزیه و تحلیل چین ها و گسل ها در این پهنه دگرریخت شده می تواند در درک تکوین زمین‎ساختی این ناحیه از ایران مرکزی مفید باشد. در این مطالعه به منظور ارائه تصویری روشن برای درک تکامل ساختاری منطقه ازبک کوه، به انجام عملیات صحرایی و تجزیه و تحلیل هندسی- جنبشی گسل ها و چین ها و بررسی تکامل ساختاری آنها پرداخته شده است. نتیجه مطالعات نشان‎دهنده آن است که در بازه زمانی قبل از کرتاسه منطقه ازبک کوه تحت تاثیر یک رژیم تنش فشارشی با روند عمود بر گسل کلمرد قرار داشته که سبب تشکیل چین ها و گسل های موازی با روند سطح محوری آنها شده است، سپس با تغییر رژیم فشارشی به راستالغز راست بر در زمان سنوزوییک در جهت شمال خاور- جنوب باختر، گسل های منطقه و صفحه محوری چین ها و دیگر ساختارهای مرتبط با آنها تحت تاثیر این تنش امتدادلغز قرار گرفته‎اند. به طور کلی الگوی هندسی و جنبشی گسل های منطقه مورد مطالعه با توجه به گسل های اصلی و گسل های R، P، Rʹ و X از نوع برش ساده و فشارش موازی با پهنه دگرریختی است، که در این الگو، برش ساده الگوی غالب است و فشارش مولفه جزئی به نظر می رسد. سازوکار گسل های منطقه مورد مطالعه نشان دهنده آن است که دگرریختی کوه های ازبک کوه به سمت مراحل پایانی برش ساده بوده است. گام های متعدد دگرریختی، حرکات برش ساده و شدت دگرشکلی در گستره مطالعاتی باعث شده است تا امتداد همه ساختارها به موازات پهنه گسلی اصلی در امتداد شمال خاور- جنوب باختر قرار گیرند.

Keywords:

تحلیل هندسی- جنبشی , گسل کلمرد , ازبک کوه , ایران مرکزی