شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر تنوع بخشی به محیط های یادگیری

پژوهش حاضر با هدف شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر تنوع بخشی به محیط های یادگیری در دو بخش کمی و کیفیانجام شده، دربخش کیفی از روش تحقیق پدیدار شناسی و در بخش کمی از روش توصیفی- پیمایشی استفاده شد. جامعه آماری تحقیق در بخش کیفی شامل افراد متخصص، صاحبنظر و خبره در حوزه ی تعلیم و تربیت و در بخش کمیکارشناسان اداره کل و مناطق و سرگروه های آموزشی اداره کل و مناطق، مدیران آموزشگاه های شهرستان های استانتهران بودند. در بخش کیفی ۱۲ نفر با توجه به تئوری اشباع و روش هدفمند، شناسایی و مورد مصاحبه به صورت نیمهساختارمند قرارگرفتند و در بخش کمی تعداد ۳۰۵ نفر با روش نمونه گیری خوشه ای و فرمول کوکران محاسبه و انتخابشدند و به پرسشنامه محقق ساخته پاسخ دادند. تحلیل داده ها در بخش کیفی براساس نظام کدگذاری باز، کدگذاریمحوری و کد گذاری انتخابی با نرم افزار مکس کیودا صورت گرفت و در بخش کمی برای مشخص شدن توزیع نرمالجامعه از آزمون کلموگروف اسمیرنوف، برای بررسی مدل (به وسیله نرم افزار Smart PLS۳) از تحلیل عاملی برایسنجش روابط میان متغیرها با گویه های سنجش آنها و آزمون تی استفاده شد.یافته های پژوهش در بخش کیفی شش عامل اصلی، ساختار آموزشی منعطف، انطباق فضا با رویکردهای نوین آموزشیآموزشی، نگرش تحولی به محیط های یادگیری، آئین نامه ها و اهداف عملیاتی، پویایی و تعامل سیستم، برنامه های مکملیادگیری، همچنین ۱۲ عامل فرعی و ۵۰ شاخص موثر بر تنوع بخشی به محیط های یادگیری شناسایی شدند.در بخش کمی یافته های پژوهش نشان داد که مقدار آماره معناداری برای هر شش شاخص مورد بررسی بزرگتر ازمقدار ۱/۹۶ بود که نشان دهنده معنادار بودن تاثیرگذاری شش مولفه ی تحقیق بر تنوع بخشی به محیط های یادگیریاست. عامل «ساختار آموزشی منعطف» با بار عاملی ۰/۸۹۳ در رتبه اول تاثیرگذاری بر تنوع بخشی به محیط های یادگیری قرار دارد. به همین ترتیب عامل «انطباق فضا با رویکردهای نوین آموزشی» با بار عاملی ۰/۸۶۴ در رتبه دوم، عامل «آئین نامه ها و اهداف عملیاتی» با بار عاملی ۰/۸۳۳ در رتبه سوم، عامل «نگرش تحولی به محیط های یادگیری» با بار عاملی ۰/۸۱۹ در رتبه چهارم، عامل «پویایی و تعامل سیستم» با بار عاملی ۰/۷۹۹ در رتبه پنجم و عامل «برنامه های مکمل یادگیری» با بار عاملی ۰/۷۰۳ در رتبه ششم تاثیرگذاری قرار دارند. نتایج بررسی برازش مدل نشان داد که همه ی عوامل شش گانه در حد مطلوب بودند، لذا مدل ارائه شده دارای شرایط مطلوب بود. همچنین با توجه به مقادیر میانگین،وضعیت موجود عوامل موثر بر تنوع بخشی به محیط های یادگیری بالاتر از سطح متوسط است و تا وضعیت مطلوب فاصلهدارد. در نتیجه مدل ارائه شده مورد تایید قرار گرفته و از آن می توان برای پر کردن شکاف وضعیت موجود به وضعیت ایدهال استفاده نمود.

Keywords:

تنوع بخشی , محیط یادگیری , اولویت بندی , عوامل