تبیین عوامل موثر در مکانیابی بنادر جدید با تاکید بر ملاحظات دفاعی

بنادر به عنوان یکی از عوامل تسریع کننده فرآیند توسعه اقتصاد ملی / منطقه ای و محلی ، می توانند نقش تعیین کننده ای در سازمان دهی فضای ملی داشته باشند. وجود یک یا چند بندر اصلی ، که بتوانند به عنوان دروازه های اصلی تجارت خارجی عمل نموده و به خصوص با توجه به گستردگی نوار ساحلی جنوب ، بتوانند نقش هدایت جریان سرمایه گذاری به درون فضای ملی را نیز عهده دار باشند، ضرورتی اجتناب ناپذیر تلقی می شود. با توجه به موقعیت خاص ژئوپولتیک و ژئواستراتژیکی ایران در منطقه خلیج فارس و دریای عمان لزوم مکان یابی صحیح و سیستماتیک بنادر با استفاده از شاخصهای علمی در پهنه های مورد نظر و داشتن برنامه های بلند مدت ، میان مدت و کوتاه مدت در این قلمروها ضروری می باشد. انجام مطالعات مکان یابی درست و مناسب، علاوه بر تاثیر اقتصادی بر عملکرد واحد صنعتی، اثرات اجتماعی، زیست محیطی،فرهنگی و اقتصادی در منطقه محل احداث خود خواهد داشت. در این پژوهش با توجه به گستردگی 2043 کیلومتری مرزهای آبی ایران در سواحل جنوب و پسکرانه این مناطق ضمن شناسایی شاخصهای مکان یابی ، شاخصهای مکان یابی بنادر از منظر مهندسی دفاعی بررسی شده و در طبقه بندی های کلی و زیرشاخص های مورد نیاز برای اعمال در الگوی مکان یابی ارائه شده است.نتیجه این پژوهش ، تعیین و تشخیص شاخصها و معیارهای دقیق مورد نیاز در مکان یابی بنادر از منظر دفاع غیر عامل می باشد که در نوع خود بسیار جدید و نوآورانه است. با توجه به اینکه احداث یک بندر بزرگ تأثیرات مختلفی بر جنبه های اجتماعی، اقتصادی و استراتژیک مناطق می گذارد، در صورت وجود طرحهای مطالعاتی بالادستی نظیر طرح مدیریت جامع مناطق ساحلی کشور ICZM تعیین مناطق مناسب بندری با دقت و اطمینان بالاتری امکان پذیر می گردد. لذا در مکانیابی یک بندر باید فاکتورها و عوامل بسیاری مورد بررسی قرار گیرند. در هرحال با عنایت به اهمیت وضرورت توجه به دفاع غیر عامل علاوه بر شرایط مختلف فنی و غیر فنی، باید به شاخصهای مکانیابی در بنادر با نگاه دفاع غیر عامل توجه ویژه ای گردد. براین اساس پس از مطالعه در مورد شاخص های موجود در مکانیابی بنادر ، به طور اخص به بررسی و مطالعه فاکتورهای موثر در مکانیابی بنادر با ملاحظات دفاعی و تاکید بر رعایت اصول دفاع غیرعامل می پردازیم.

Keywords:

مکان یابی , آسیب پذیری , دفاع غیر عامل , بنادر