سنجش شاخص کالبدی- محیطی تاب آوری در بافت های شهری تهران (مطالعه موردی محلات تجریش، جنت آباد شمالی و فردوسی شهر تهران) در راستای ارائه مدلی بومی برای تاب آوری کلان شهرهای ایران

تاب­آوری شهری موضوعی کلان است که مولفه های مختلفی در چارچوب آن گنجانده می­شود که یکی از این مولفه ها شاخص کالبدی- محیطی است. شاخص کالبدی محیطی ناب آوری شهری بیشتر زیرساخت های حیاتی شهر را در بر می گیرد. از طرفی در میان شاخص های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی و... تاب آوری این شاخص از اهمیت بیشتری در مواجه با بحران­ها برخوردار است. هدف این مقاله سنجش شاخص کالبدی- محیطی تاب­آوری در بافت­های شهری­ تهران با تاکید بر محلات تجریش، جنت آباد شمالی و فردوسی است. سوال اصلی مقاله این است که وضعیت محلات مورد مطالعه در این مقاله ازنظر شاخص های کالبدی- محیطی اثرگذار در تاب­آوری بافت­های شهری­ چگونه است؟ روش مورد استفاده در این مقاله توصیفی- تحلیلی است که دران سعی خواهد شد با استفاده از واقعیات موجود در کتاب ها و مطالعات صورت گرفته و مشاهدات میدانی به تحلیل و تبیین موضوع مورد بررسی پژوهش پرداخته شود. نتایج این مقاله نشان می دهد که اولا شهر تهران از لحاظ تاب آوری با بحران مواجهه است و دغدغه بسیاری از مدیران کلان و خرد شهر تهران کم کردن از شدت و درجه این وضعیت بحرانی تاب آوری این شهر است و ثانیا این که از بعد کالبدی محیطی وضعیت تاب آوری شهر تهران به مراتب بغرنج تر می­نماید. زیرساخت های آسیب پذیر، شامل خانه های کم دوام که مخصوصا به یک حادثه فاجعه بار حساس هستند. نتایج این مقاله گویای این واقعیت است که شهر تهران و محلات مورد بررسی از لحاظ متغیرهای کالبدی مهم مانند مقدار شریان های اصلی برای تخلیه های پیش از حادثه و تامین مواد حیاتی پس از سوانح و همچنین سیستم های فیزیکی نظیر تعداد خطوط لوله، جاده ها و زیرساخت های حیاتی و بحرانی، شبکه حمل ونقل، کاربری زمین، نوع مسکن (ویلایی- آپارتمانی)، جنس مصالح، مقاومت بنا، کیفیت و قدمت بنا، مالکیت، نوع ساخت و ساز، ارتفاع ساختمان ها، فضای باز ساختمان محل سکونت، فضای سبز، تراکم محیط ساخته شده، نوع مسکن، پتانسیل دسترسی/تخلیه، ویژگی های جغرافیایی (خصوصیات ژئوتکنیک، شیب)، شدت و تکرار مخاطرات، شناسایی مکان های امن، شناسایی گسل ها، دور شدن از مناطق آسیب پذیر، نزدیک بودن به نواحی تاب آوری بسیار ضعیفی دارد.  

سنجش شاخص کالبدی- محیطی تاب آوری در بافت های شهری تهران (مطالعه موردی محلات تجریش، جنت آباد شمالی و فردوسی شهر تهران) در راستای ارائه مدلی بومی برای تاب آوری کلان شهرهای ایران Keywords:

شاخص کالبدی- محیطی , تاب­آوری , بافت­های شهری­ تهران , کلان شهرها