بررسی نقش و تأثیر فاکتورهای موثر بر محاسبه پتانسیل فرسایش خاک های کشاورزی و برآورد میزان تولید رسوب در یک حوضه آبخیز

فرسایش خاک یکی از عوامل اصلی درکاهش حاصلخیزی خاک، انباشت رسوبات درآبراهه ها، کانالهای آبیاری و رودخانه ها، کاهش ظرفیت مخازن سدها، تشدید وقوع سیلابهای مخرب و آلودگی محیط زیست می باشد. از قرن بیستم به بعد با افزایش جمعیت و بالارفتن تقاضا از سوئی میزان بهره برداری از زمین افزایش یافته و از سوی دیگر کشاورزان بدلیل کمبود زمینهای زراعی، زمین های حساس به فرسایش را که زیر پوشش گیاهی مناسب است زیر کشت می آورند و ادامه این کار منجر به فرسایش خاک و تخریب زمین می گردد. در اثر فرسایش سالهاست که منابع زمین دیگر قادر به فراهم آوردن غذا و پوشاک برای جمعیت دنیا نمی باشد. در این خصوص شناسایی عوامل موثر بر فرسایش و تولید رسوب در اراضی حداقل می تواند در زمان فعلی راهگشای مشکل هدر روی خاک مستعد کشاورزی باشد. بر این اساس با در نظر گرفتن فاکتور های موثر بر فرسایش و تولید رسوب و با انجام بازدیدهای صحرایی، استفاده از نقشه ها و سایر منابع اطلاعاتی موجود و نیز انجام آزمایشات لازم، میزان رسوب درمنطقه موردمطالعه برآورد شده و به همراه طبقه بندی کیفی و کمی فرسایش ارائه گردید. نتایج نشان داد در بین 9 فاکتورموثر بر فرسایش و تولید رسوب، به ترتیب عوامل نوع استفاده از اراضی، زمین شناسی سطحی، پوشش گیاهی سطح زمین و عامل خاک به ترتیب بیشترین نقش را در ایجاد فرسایش و تولید رسوب در منطقه داشته اند که با اعمال مدیریت درست بر اراضی اعم از زراعی و مرتعی و اقدامات حفاظت خاک، آبخیزداری و کنترل رسوب می توان تا حد زیادی از فرسایش و هدر روی خاک جلوگیری کرد.

Keywords:

فرسایش و تولید رسوب , حوضه آبخیز , تخریب زمین