اثر قارچ اندوفیت سیرندیپیتا ایندیکا بر خصوصیات رشدی و تغذیه گیاه کینوا تحت تنش شوری

گیاه کینوا (Chenopodium quinoa Willd.) یک گیاه شبه غله پر محصول از تیره چغندریان بوده و در برابر تنش شوری، تحمل خوبی از خود نشان می­دهد.  این گیاه به دلیل قرار گرفتن در تیره چغندریان، قادر به همزیستی میکوریزی نبوده ولی گزارش ها نشان می­دهند که قارچ اندوفیت Serendipita indica  می­تواند وارد ریشه این گیاه شده و احتمالا قادر است مقاومت آن را در برابر تنش شوری افزایش دهد. این پژوهش به صورت گلدانی آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی با سه تکرار در خاک لوم شنی استریل انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل دو سطح قارچ Serendipita indica (تلقیح و عدم تلقیح) و شوری حاصل از نمک کلرید سدیم شامل سطوح ۱/۴۷(هدایت الکتریکی اولیه خاک)، ۵، ۱۰، ۲۰ و ۳۰ دسی زیمنس بر متر) بودند. نتایج آزمایش نشان داد که اثر متقابل تنش شوری و تلقیح قارچ به غیراز غلظت عناصر نیتروژن و فسفر در بخش ریشه در سایر صفات مورد مطالعه هم در بخش هوایی و هم ریشه معنی دار (P<۰.۰۵) بود. همچنین با افزایش سطح تنش ، غلظت عناصر شامل نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم و منیزیم، صفات رشدی و درصد کلنیزاسیون، در گیاه کینوا به طور معنی داری (P<۰.۰۵) کاهش یافت. قارچ S. indica توانست وزن خشک ریشه را در شوری های شاهد، ۵ و ۱۰ دسی­زیمنس­ بر متر به ترتیب (۲۳/۴۵،  ۲۵/۶۶ و ۲۵/۵۷ درصد) نسبت به تیمار عدم تلقیح افزایش دهد؛ اما وزن خشک بخش هوایی را تنها در شوری شاهد به میزان ۹ درصد نسبت به تیمار بدون قارچ افزایش داد . مایه زنی قارچ S. indica توانست غلظت سدیم ریشه را در شوری های ۱۰، ۲۰ و ۳۰ دسی زیمنس بر متر به ترتیب ۳۰/۴۹، ۶۶/۷۸ و ۴۳/۵۵ درصد نسبت به تیمار عدم تلقیح کاهش دهد. در بخش هوایی نیز غلظت سدیم را در همان سطوح شوری به ترتیب ۲۰/۹۶، ۱۳/۲۸ و ۱۰/۲۴ درصد نسبت به تیمار بدون قارچ کاهش داد. . با توجه به نتایج، قارچ S. indica توانست غلظت عناصر نیتروژن و پتاسیم بخش هوایی را در دو سطح شوری ۲۰ و ۳۰ دسی زیمنس بر متر نسبت به تیمار بدون قارچ به طور معنی داری افزایش دهد.

اثر قارچ اندوفیت سیرندیپیتا ایندیکا بر خصوصیات رشدی و تغذیه گیاه کینوا تحت تنش شوری Keywords:

خصوصیات رشدی , عناصر غذایی , قارچ S. indica , کلنیزاسیون ریشه , شاخص کلروفیل