تحلیل الگوهای پراکنده رویی در مجموعه شهری تهران با تاکید بر رویکردهای نظام مدیریت شهری

رشد و گسترش الگوی توسعه پراکنده­رویی یکی از روش­های توسعه سکونتگاهی است که بر اساس عوامل متعددی از جمله سیاست­ها و رویکر­های مدیریت شهری شکل می­گیرد. بررسی این موضوع که تحولات توسعه کلان­شهر تهران در پنجاه سال اخیر به چه په شکل صورت گرفته و سیاست­ها و رویکرد­های مدیریت شهری موثر چه بوده و چگونه توسعه شهر را تحت تاثیر قرار داده­اند از جمله پرسش­هایی است که در این مقاله به آن پرداخته شده است. این پژوهش به سبب اهمیت موضوع با روشی توصیفی- تحلیلی و به لحاظ هدف کاربردی، مبتنی بر مطالعات کتابخانه­ای و اسنادی و در مواردی بهره­گیری از مشاهدات میدانی استفاده شده است. به­منظور حصول به اهداف پژوهش از سه نوع مدل اندازه­گیری بسته به موضوع و متغیر­های پژوهش استفاده شده است. در این راستا پیوستگی کالبدی در مجموعه شهری تهران از طریق مدل آنتروپی شانون، پیوستگی عملکردی از طریق مدل تحلیل شبکه (بررسی ارتباطات و جریان­های نقاط سکونتگاهی و توزیع و ترکیب کاربری­ها) و رشد بد قواره شهری با استفاده از مدل هلدرن مورد سنجش واقع شده است. یافته­های پژوهش حاکی از آن است که ۱) پدیده پراکنده­رویی در کلان­شهر تهران صورت گرفته است (مدل هلدرن و آنتروپی شانون)، ۲) کلان­شهر تهران با پدیده تفرق عملکردی مواجه بوده (تحلیل شبکه) و توزیع کاربری­ها و خدمات در سطح کلان­شهر تهران به صورت یکنواخت و متعادل صورت نگرفته است است و ۳) سیاست­ها و رویکرد­های مدیریت شهری در سال­های متوالی تاثیرات گسترده­ای بر پراکنده­رویی و توسعه فضایی نامتعادل در سطح مجموعه شهری تهران داشته است.

Keywords:

Scattered overhead , Urban Management System Approaches , Tehran Urban Complex. , پراکنده رویی , رویکرد های نظام مدیریت شهری , مجموعه شهری تهران