بررسی تنوع ژنتیکی و طبقه بندی ارقام برنج هوازی و محلی استان خوزستان

راهکارهای مختلفی جهت کاهش مصرف آب در کشت برنج، از جمله کشت برنج در خاک اشباع از آب، خشک و تر نمودن خاک (آبیاری تناوبی) و شیوه کشت هوازی برنج توسعه داده شده اند. در این تحقیق به منظور شناسایی و گروه بندی ارقام برنج مناسب کشت هوازی، تعداد ۳۴ رقم از ارقام بومی و اصلاح شده برنج انتخاب و مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه به عامل ها براساس تجزیه به مولفه های اصلی براساس کلیه صفات نشان داد که ۶ عامل با مقادیر ویژه بیش از یک استخراج شد که این ۶ عامل پس از چرخش واریماکس، ۷۸.۰۸ درصد از تغییرات کل داده ها را توجیه کردند. در تجزیه خوشه­ای برداشت اول با استفاده از روش وارد، ارقام در ۴ خوشه مجزا قرار گرفتند که خوشه ۳ بزرگترین خوشه معرفی شد. تجزیه تابع تشخیص برداشت اول نشان داد که تمامی ارقام به طور صحیح گروه بندی شده اند. در تابع تشخیص کانونیکی دو تابع کانونیک اول با مقادیر ویژه بالاتر از یک در مجموع ۸۸.۹ درصد از واریانس موجود را توجیه کردند. در تجزیه خوشه ای براساس میانگین برروی داده های حاصل از برداشت راتون، ژنوتیپ ها در ۲ گروه متفاوت قرار گرفتند. ژنوتیپ های گروه اول از لحاظ عملکرد و اجزاء عملکرد بالاتر از ژنوتیپ های گروه دوم قرار گرفتند و به عنوان ژنوتیپ های برتر معرفی گردیدند. وراثت پذیری همراه با پیشرفت ژنتیکی برای صفات دوام سطح برگ، تعداد بوته سبز شده، تعداد خوشه در واحد سطح، تعداد دانه های پر و درجه رسیدگی نشان داد این صفات می توانند به نتاج هیبرید منتقل شوند و گزینش بر اساس این صفات موثر می باشند.

Keywords:

Aerobic rice , Genetic diversity , Cluster analysis , Discriminant analysis , Heritability , Genetic progression , برنج هوازی , تنوع ژنتیکی , تجزیه خوشه ای , تجزیه تابع تشخیص , وراثت پذیری , پیشرفت ژنتیکی