تاثیر ریزجانداران مفید خاکزی بر رشد و جذب کادمیوم توسط ذرت

استفاده از روابط هم افزایی بین باکتری­های محرک رشد گیاه (PGPR) و قارچ­های میکوریز آربوسکولار (AMF) برای رشد گیاه در خاک­های آلوده به فلزات سنگین و پالایش آنها به عنوان یک راهکار مدیریتی پایدار و اقتصادی معرفی شده است. برای این منظور یک آزمایش گلخانه­ای با استفاده از گیاه ذرت به صورت فاکتوریل با دو فاکتور تیمار آلودگی کادمیوم (صفر، ۱۰، ۲۰ و ۳۰ میلی­گرم در کیلوگرم خاک) و تیمار تلقیح میکروبی شامل بدون تلقیح (C)، تلقیح باکتری­های سودوموناس گروه فلورسنت (B)، تلقیح میکوریز گلوموس ورسیفورم (F) و تلقیح توام باکتری­ها و میکوریز (BF) در ۳ تکرار  اجرا شد. پس از گذشت ۱۴ هفته وزن خشک اندام­های هوایی، ریشه ها، غلظت و مقدار کادمیوم در آنها اندازه­گیری شدند. با افزایش سطوح کادمیوم وزن خشک اندام هوایی نسبت به شاهد کاهش نشان داد، با اینحال غلظت و مقدار کادمیوم جذب شده در اندام­های هوایی در مقایسه با شرایط بدون مصرف کادمیوم به ترتیب ۸/۱ و ۴/۱ برابر افزایش نشان داد. مقدار کادمیوم جذب شده کل از ۲۵۰ میکرو گرم در تیمار بدون کادمیوم به ۹۶۶ میکرو گرم در گلدان در سطح ۳۰ میلی­گرم در کیلوگرم کادمیوم رسید. وزن خشک کل گیاه با تلقیح ریزجانداران خاک در مقایسه با شرایط بدون تلقیح به­طور معنی داری افزایش یافت و بیشترین وزن خشک­ (۵/۲۷ گرم در گلدان) در تیمار باکتری­های PGPR به دست آمد و ۴/۳ برابر بیشتر از شرایط بدون تلقیح (۱/۸ گرم در گلدان) بود. تلقیح ریزجانداران محرک رشد بطور معنی داری مقدار کل جذب کادمیوم توسط ذرت را نسبت به شرایط بدون تلقیح تا ۵۷/۲ برابر افزایش داد. در میان تیمارهای میکروبی باکتری­های محرک رشد بیشترین تاثیر را بر وزن خشک و مقدار کادمیوم اندام­های هوایی داشتند. با تلقیح ریزجانداران مفید غلظت کادمیوم در برگ­ها کاهش یافت، اما با توجه به افزایش بیوماس گیاه، منجر­به تجمع بیشتر کادمیوم در گیاه ذرت شدند. با توجه به نتایج چنین استنباط می شود که تلقیح باکتریهای محرک رشد و قارچ­های میکوریز به­ترتیب سبب افزایش استخراج­گیاهی (Phytoextraction) و تثبیت­گیاهی (Phytostabilization) کادمیوم توسط ذرت گردید.

Keywords:

باکتری های محرک رشد , میکوریز , کادمیوم , ذرت , گیاه پالایی