تاثیر ضریب پراکندگی بر پروفیل طولی شوری در رودخانه های جزرومدی

اهمیت مطالعه کیفیت آب در رودخانه های پراهمیت همچون رودخانه مرزی اروند از دیرباز به علت استفاده در شرب، کشاورزی و صنعت موردتوجه پژوهشگران و دولت ها بوده است. همچنین جمعیت ساکن شهرها و روستاها در بخش پایینی حوزه دجله و فرات که عمدتا به کشاورزی مشغول اند برای دو کشور مجاور ایران و عراق از نظر ژئوپلیتیکی از اهمیت ویژه ای برخوردار است و کیفیت آب در این رودخانه می تواند از عوامل اصلی محدود کننده و کنترل منافع دو کشور باشد که حساسیت به این موضوع را تشدید کرده است. اروندرود به طول تقریبی ۱۹۱ کیلومتر از القرنه با به هم پیوستن رودخانه های دجله و فرات تشکیل شده و در نهایت به خلیج فارس می ریزد. در این پژوهش به منظور مطالعه و بررسی اثر دو فاکتور جزرومد و ضریب پراکندگی بر حرکت جبهه ی آب شور از دریا به سمت رودخانه از مدل یک بعدی MIKE۱۱، با بکارگیری دو ماژول هیدرودینامیک (HD) و جابجایی پراکندگی (AD) استفاده شد. به منظور مطالعه اثر جزر و مد، ارتفاع آب خلیج فارس در دو حالت حداکثر و حداقل بررسی و همچنین به منظور مطالعه اثر ضریب پراکندگی یا دیسپرژن، آنالیز حساسیت ضریب پراکندگی برای دو حالت حداقل جزر و حداکثر مد دریا انجام شد و میزان نفوذ شوری به رودخانه در هر حالت بررسی شد. نتایج نشان داد ارتفاع آب در دریا و ضریب پراکندگی دو عامل موثر در طول نفوذ شوری و اثر گذار بر پروفیل طولی شوری رودخانه هستند و طول ناحیه اختلاط در حداکثر ضریب پراکندگی تا ۱۳۴ کیلومتر افزایش می یابد که موجب نفوذ آب شور تا ۱۴۵ کیلومتری از پایین دست رودخانه میشود.

Keywords:

اروندرود , مدل سازی کیفی , مدل MIKE۱۱ , رودخانه های جزر و مدی , ضریب پراکندگی