پاسخ های فیزیولوژیک و زیست شیمیایی پایه های دانهالی مرکبات به تنش خشکی و آبیاری دوباره

سازوکارهای پاسخ گویی به شرایط تنش خشکی در پایه های دانهالی هشت ماهه لیموی آب، نارنج، ولکامریانا و رانگپورلایم در شرایط گلخانه ای ارزیابی شد. رژیم آبیاری به صورت ۱۴ روز قطع کامل آبیاری و سپس ۳ روز آبیاری در حد ظرفیت مزرعه بود. شاخص های فیزیولوژیکی و زیست شیمیایی در دو زمان (پایان دوره های تنش و آبیاری دوباره) در برگ دانهال ها مورد ارزیابی قرار گرفت. خشکی سبب کاهش معنی دار پتانسیل آب و محتوای نسبی آب تمام پایه ها نسبت به شاهد شد، اما با آبیاری دوباره تمام تفاوت ها از بین رفت. ارزیابی بیشینه کارایی کوانتومی سیستم نوری ۲، محتوای مالون دی آلدهاید و نشت یونی نشان داد که دستگاه فتوسنتزی همه پایه ها به جز ولکامریانا، دچار آسیب اکسایشی ناشی از بازدارندگی نوری شد، اما پس از آبیاری دوباره تنها نارنج وضعیت فیزیولوژیکی نرمال را بازیابی ننمود. تفسیر نتیجه ها نشان داد کاهش محتوای کلروفیل برگ لیموی آب و رانگپورلایم در شرایط تنش بخشی از سازوکار تخفیف آسیب اکسیداتیو ناشی از بازدارندگی نوری به دستگاه فتوسنتزی بود. در شرایط تنش، محتوای کلروفیل برگ های ولکامریانا و نارنج به ترتیب افزایش و کاهش یافت که در مورد نارنج برگشت ناپذیر بود. عملکرد سازوکار پاداکسایشی آنزیمی پایه های ولکامریانا، لیموی آب و رانگپورلایم زیر تنش مطلوب ارزیابی شد و بهبود این سازوکار در پاسخ به دوره آبیاری دوباره، منجر به خوگیری به شرایط تنش شد. نتیجه این که پایه ولکامریانا نسبت به دیگر پایه های ارزیابی شده کارایی بهتری در تحمل تنش داشت. الگوی پاسخ گویی فیزیولوژیکی و زیست شیمیایی پایه های لیموی آب و رانگپورلایم به تنش و آبیاری دوباره مشابه بود. پایه نارنج پاسخ های مناسبی در برابر تنش یا بازیابی وضعیت طبیعی خود پس از آبیاری دوباره نشان نداد.

Keywords:

Mexican lime , Drought stress , Rangpur lime , Enzymatic activity , Chlorophyll fluorescence , Volkameriana , لیموی آب , تنش خشکی , رانگپورلایم , فعالیت آنزیمی , فلورسانس کلروفیل , ولکامریانا