تاثیر مدیریت بقایای گندم و آبیاری با آب شور بر عملکرد ذرت بهاره و تغییرات شوری نیمرخ خاک

تجمع بیش از حد نمک در منطقه ریشه و افت شدید عملکرد یکی از مشکلات اصلی استفاده از آب­های شور در مناطق گرم و خشک می­باشد. از اینرو این تحقیق با هدف بررسی اثر مدیریت­های مختلف استفاده از بقایای گندم بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت دانه­ای بهاره (رقم مبین) و شوری خاک در شرایط آبیاری با آب شور اجرا گردید. برای این منظور آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در لایسیمتر­هایی به قطر ۸/۰ متر و ارتفاع ۲/۱ متر حاوی خاک لومی­سیلتی به مدت یک سال زراعی انجام شد. عامل اول مدیریت­های مختلف استفاده از بقایای گندم شامل M۱: بدون استفاده از بقایای گیاهی،M۲: استفاده از بقایای گیاهی در سطح خاک به عنوان خاکپوشوM۳: اختلاط بقایای گیاهی با لایه سطحی خاک تا عمق ۳۰ سانتیمتر و عامل دوم شوری آب آبیاری شامل S۱: شوری آب رودخانه کارون (به­طور متوسط دو دسی­زیمنس بر متر)، S۲: شوری ۵/۴دسی­زیمنس بر متر و S۳: شوری هفت دسی­زیمنس بر متر بود. مدیریت­های استفاده از بقایا به صورت خاکپوش و اختلاط با خاک در مقایسه با عدم استفاده از بقایا، سبب کاهش شوریلایه سطحی به­طور متوسط به­ترتیب حدود ۱/۱۶% و ۸/۷ % و انتقال املاح به لایه­های پایین­تر شدند. اثر صفات شوری آب آبیاری و مدیریت استفاده از کلش گندم بر تبخیر- تعرق، عملکرد و اجزای آن معنی­دار بود اما اثر متقابل این صفات فقط بر تبخیر-تعرق، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی و طول بلال معنی­دار شد. به­طوری که بیشترین تاثیر بقایای گیاهی بر تعدیل کاهش عملکرد دانه (۶/۱۴ %) و عملکرد بیولوژیکی (۸/۱۹ %) نسبت به شاهد، در مدیریت M۲ و سطح شوری S۲ به­دست آمد. از اینرو استفاده از بقایای گیاهی به­عنوان خاکپوش را می­توان راهکاری موثر برای کاهش آثار منفی استفاده از آب­های شور در کشاورزی توصیه نمود. 

Keywords:

آبشویی خاک , تنش شوری , خاکپوش , عملکرد دانه