اثر تنش خشکی در مراحل مختلف رشد بر عملکرد دانه و اجزای عملکرد کلزا (رقم طلایه)

تحقیق حاضر به منظور بررسی تاثیر تنش خشکی در مراحل مختلف رشد بر عملکرد و اجزای عملکرد کلزا رقم طلایه در سال زراعی ۸۸-۱۳۸۷ در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز در باجگاه، در قالب طرح بلوک های تصادفی، اجرا شد. تیمارهای آزمایشی عبارت بودند از شاهد (آبیاری کامل)، تنش آبی در مرحله رشد رویشی مجدد در بهار، تنش آبی در مرحله گلدهی و تشکیل خورجین، تنش آبی در مرحله رسیدگی دانه و تیمار دیم با آبیاری تکمیلی در اول رشد (مرحله کاشت و جوانه زنی). نتایج نشان داد که تیمارهای دیم و تنش در مرحله رسیدگی دانه با عملکردهای ۷۵۰ و ۳۰۵۰ کیلوگرم در هکتار به ترتیب بیشترین و کمترین اثر را بر کاهش عملکرد محصول کلزا داشتند. تنش در مرحله گلدهی و تشکیل خورجین کمترین اثر را بر وزن خشک داشت. تغییرات شاخص برداشت در تیمارهای آبیاری نیز نشان دهنده حساسیت این شاخص به آب قابل دسترس گیاه بود. شاخص برداشت تیمار تنش در مرحله گلدهی (۴۱ درصد) بعد از تیمار دیم (۳۱ درصد) کمترین مقدار را داشت، در حالی که تیمار تنش آبی در مرحله رشد رویشی مجدد دارای بیشترین مقدار شاخص برداشت (۵۱ درصد) بود . ارزیابی ضریب حساسیت محصول به تنش کم آبی در مراحل مختلف رشد نشان داد که گیاه کلزا در بین دو مرحله رشد رویشی مجدد و شروع گلدهی، بیشترین حساسیت را به تنش آبی داشت. نتایج این آزمایش نشان داد که با استفاده از ضرایب حساسیت محاسبه شده و مدل تولید محصول، می توان تخمین مناسبی را برای عملکرد محصول کلزا در منطقه ی اجرای آزمایش ارائه داد.

Keywords:

Crop models , Crop sensitivity coefficient , Drought stress and Rapeseed , تنش خشکی , کلزا , ضریب حساسیت گیاهی و مدل های گیاهی.