مقایسه عدالت اجتماعی از منظر شهید مطهری و جان رالز

در نظر بسیاری از اندیشمندان غربی، حقوق طبیعی، قوانین حاکم بر آفرینش و انسان است که برای کمال و سعادت انسان خلق شده و تبدیل ناپذیر است و وظیفه انسان کشف آن است و می باید دولت و حقوق موضوعه براساس آن شکل گیرد تا روابط جامعه به تعادل برسد ؟ عدالت و حقوق طبیعی باید قانون را تکمیل، تصحیح یا تلطیف نماید ؟ عدالت حد وسط در امور ، برابری فرصتها در میان افراد برابر، اعتدال قوای روحی تحت فرمان عقل، غلبه عقل بر خشم و شهوت و تقسیم کارها براساس استعداد طبیعی است؟ در نظر اندیشمندان مسلمان، گیتی براساس اعتدال است و هرچیز در جایگاه واقعی خود قرار دارد و حق واقعی خود را دریافت می دارد و وظیفه اصلی خویش را انجام می دهد ؟عدالت به معنای تحقق استعداد است ؟هر شی می تواند صورتهای متعددی را بپذیرد و عدل آن است که به هر شیی صورتی کامل تر اعطا شود و به شکلی زیباتر، مستحکم تر و مفیدتر درآید ؟نفس انسان مرکب از قوای متعدد است و اعتدال در قوای او عدالت نام داردنفس ؟ اعتدال یافته ترازوی عدل می شود و می تواند ارزش و قیمت واقعی هرچیز را بسنجد و هر شی را در جایگاه واقعی اش قرار دهد؟ تعادل و توازن اجتماعی با توجه به تفاوت های طبیعی افراد، ابتنای مالکیت بر کار ، ابتنای کار بر نیازهای واقعی فردی و اجتماعی، اصل تامین نیازهای واقعی، اصل خیرخواهی، و اصل حداکثر بهره وری شکل می گیرد؟ تحقیق حاضر با هدف بررسی مقایسه ای نظرات و دیدگاه های دو اندیشمند با دو دیدگاه متفاوت یعنی شهید مطهری و جان رالز در رابطه با مقوله عدالت اجتماعی انجام شده است. این تحقیق به روش تاریخی تطبیقی انجام یافته که روش کیفی است. در جهت ارتقای اعتبار تحقیق تلاش شده است تا از منابع دست اول استفاده شود. منابعی که تالیف خود اندیشمندان مذکور بوده و دخل و تصرفی در آن نشده و بیانگر نظرات آنهاست.نتایج تحقیق نشان می دهد که ضمن مشخص نمودن و تبین دیدگاه این دو اندیشمند نسبت به مقوله اجتماعی هم پوشانی و ناهم پوشانی های موجود در دیدگاه آنها را روشن و دلایل متفاوت بودن نظرات آنها را مشخص می نماید.

Keywords:

عدالت , عدالت اجتماعی , شهید مطهری , جان رالز