تاثیر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر عملکرد و اجزاء عملکرد سیاه دانه (Nigella sativa L.) در گرگان

به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر عملکرد و اجزاء عملکرد سیاه دانه، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستان در سال زراعی۱۳۹۹-۱۳۹۸ اجرا شد. در این آزمایش چهار تاریخ کاشت (۱۵ مهر، ۱۵ آبان، ۱۵ آذر و ۱۵ دی ماه) به عنوان عامل اصلی و تراکم کاشت در چهار سطح (۴۰، ۸۰، ۱۲۰ و ۱۶۰ بوته در متر مربع) به عنوان عامل فرعی بودند. نتایج به دست آمده نشان داد که تاخیر در کاشت اثر معنی داری بر عملکرد و اجزای آن داشت به طوری که سبب کاهش معنی دار عملکرد دانه، تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول و وزن هزار به ترتیب ۶۲، ۳۹، ۳۰ و ۲۱ درصد گردید. همچنین صفات فوق با افزایش تراکم از ۴۰ به ۱۲۰ بوته در مترمربع روند افزایشی داشتند، ولی افزایش بیشتر تراکم به ۱۶۰ بوته در مترمربع، کاهش این صفات به غیر از عملکرد زیستی را در پی داشت. اثر متقابل تاریخ کشت و تراکم به غیر از وزن هزار دانه بر تمام صفات معنی دار بود، به طوری که بیشترین عملکرد دانه (۱۴۵۶ کیلوگرم در هکتار) در تاریخ کاشت ۱۵ آبان و تراکم ۱۲۰ بوته در متر مربع حاصل شد که با تراکم ۸۰ بوته در مترمربع به علت بالا بودن قدرت جبرانی سیاه دانه تفاوت معنی داری نداشتند. به طورکلی به منظور رسیدن به عملکرد اقتصادی مطلوب در زراعت سیاه دانه در منطقه گرگان، کشت زودهنگام و تراکم۸۰ بوته در مترمربع را می توان توصیه نمود.

Keywords:

تراکم بوته , سیاه دانه , عملکرد دانه , عملکرد زیستی , کشت تاخیری