اثر تنش سرما و خراش دادن بذر بر جوانه زنی و برخی ویژگی های رشدی گیاهچه بنه (Pistacia atlantica Desf.)

به منظور بررسی اثر خراش دادن بذر و تنش سرما بر جوانه زنی و برخی ویژگی های گیاهچه بنه، آزمایشی در سال ۱۳۹۵ در شرایط آزمایشگاهی در موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر انجام شد. در این آزمایش اثر چهار تیمار سرمادهی به مدت ۵، ۱۰، ۱۵ و ۲۰ روز روی بذرهای سالم و بذرهای خراش داده شده بنه مورد بررسی قرار گرفت. در هر تیمار چهار صد بذر بنه در چهار تکرار در تشتک های پتری روی کاغذ صافی مرطوب قرار داده و برای مدتهای مورد نظر در یخچال با دمای ۵ درجه سانتی گراد نگهداری شدند. در پایان هر دوره سرمادهی درصد بذرهای جوانه زده در هر تیمار تعیین و سپس بذرها در گلدان کاشته شدند. ده روز بعد از کاشت طول، وزن تر و وزن خشک ساقه چه و ریشه چه های گیاهچه ها اندازه گیری شد. بذرهای سالم و خراش داده شده که در شرایط معمولی آزمایشگاه نگهداری شدند به عنوان شاهد برای هر تیمار در نظر گرفته شدند. نتایج تجزهی واریانس داده ها نشان داد که بین تیمارهای مختلف سرمادهی در بذرهای سالم و خراش شده از نظر صفات اندازه گیری شده اختلاف معنی دار در سطح احتمال یک درصد وجود داشت. خراش دادن بذر در تیمارها باعث افزایش درصد جوانه زنی بذر بسیار کم و گیاهچه های تولید شده نیز رشد چندانی نداشتند در حالیکه درصد جوانه زنی بذرهای خراش داده شده بالا و رشد بعدی گیاهچه ها نیز بیشتر بود. سرمادهی باعث افزایش درصد جوانه زنی بذر در هر دو تیمار بذرهای سالم و بذرهای خراش داده شده ولی اثر آن در بذرهای خراش داده شده بیشتر بود. در تیمارهای سرمادهی به مدت ۱۰ و ۱۵ روز بیشترین درصد جوانه زنی ببذر به دست آمد. سرمادهی اثر مثبتی نیز بر رشد اولیه گیاهچه های بنه داشت. خراش دادن بذر اثر منفی بر رشد گیاهچه های بنه بعد از جوانه زنی داشت. طول، وزن تر و وزن خشک ریشه چه و ساقه چه ها در تمام تیمارهای سرمادهی در بذرهای خراش داده شده کمتر از تیمارهای سرمادهی در بذرهای سالم بود. در مجموع نتایج این بررسی نشان داد هر چند که خراش دادن بذر باعث افزایش درصد جوانه زنی بذر بنه می شود ولی رشد بعدی گیاهچه ها را کاهش می دهد. سرمادهی بذر بمدت ۱۰ و ۱۵ روز به تنهایی علاوه بر افزایش درصد جوانه زنی، رشد بعدی گیاهچه ها را بهبود بخشید

Keywords:

و Pistacia atlantica , جوانه زنی , تنش سرما , خراش دادن بذر