آشکارسازی فرونشست جهت پایداری زمین با استفاده از روش تداخل‎سنجی راداری با پراکنش‎گرهای دائمی (مطالعه موردی: دشت شبستر - صوفیان)

فرونشست زمین یکی از مخاطرات طبیعی است که در اثر عوامل طبیعی و یا ترکیب این دو عامل، به شکل فروریزش یا نشست رو به پایین سطح زمین رخ می دهد. پایش تغییرات سطح زمین مستلزم استفاده از فن های دقیق است. در این راستا، فن تداخل‎سنجی راداری با پراکنش گرهای دائمی با پوشش وسیع مکانی و نیز قدرت تفکیک زمانی و مکانی بالا، یکی از دقیق ترین و کم هزینه ترین فن های سنجش ازدور جهت پایش و اندازه گیری میزان جابه جایی به وجود آمده در سطح زمین است. در سال های اخیر، در پی تغییرات اقلیمی و خشک سالی های پیاپی از یک سو و نیز مدیریت غیراصولی منابع آب، برداشت بی رویه آب های زیرزمینی و رشد فزاینده جمعیت، سبب رخداد جابه جایی زمین به خصوص فرونشست دشت شبستر - صوفیان شده است. ازاین رو، این تحقیق با استفاده از روش مذکور و طریق پردازش تصاویر Sentinel-۱ بین سال های ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۰، نرخ جابه جایی زمین در این منطقه را مورد ارزیابی و پایش قرار داده است. برای بررسی تغییرات سطح آب زیرزمینی منطقه و تهیه نقشه افت آب همچنین هیدروگراف واحد چاه های مشاهداتی منطقه از داده های سطح آب بین بازه زمانی ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۸ استفاده شده است. نتایج روش پراکنش گرهای دائمی حاکی از نرخ جابه جایی سالانه زمین برای منطقه از سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۰ به ترتیب ۵۴/۸ – ، ۴۷/۹- ، ۹/۸- ، ۷/۹- و ۰۲/۹ – سانتی متر بوده است. بدین سبب که منطقه فاقد ایستگاه های ژئو دینامیک و GPS بوده است، اعتبارسنجی نتایج روش تداخل‎سنجی راداری با استفاده از داده های چاه های پیزومتری و مقدر افت سطح آب زیرزمینی (۷/۴ متر) در منطقه و تحلیل هیدروگراف واحد آبخوان، همچنین مقایسه نتایج تحقیقات قبلی صحت نتایج تحقیق حاضر تایید گردید.

Keywords:

فرونشست زمین , Sentinel-۱ , تداخل‎سنجی راداری , دشت شبستر - صوفیان , افت آب زیرزمینی