تدوین چارچوب مفهومی برنامه ریزی مشارکتی محله محور در شهرهای ایرانی (مطالعه موردی: محله های سیروس، جوادیه و هفت چنار شهر تهران)

امروزه مشارکت در امور اجتماعی از اصول اصلی توسعه پایدار به حساب می آید. در حوزه مدیریت شهری نیز قدرت یافتن شهروندانو تاثیرگذاری آن ها در امور شهری هسته اصلی رهیافت مشارکتی است. به طوری که در بازآفرینی بافت های فرسوده طی سه دههاخیر از این رهیافت به عنوان کلید حل مشکلات و اجرای موثر برنامه های نوسازی یاد شده است. اما تجارب نشان می دهد آنچه کهبا عنوان مشارکت در مدیریت شهری در ایران مورد توجه قرار گرفته بیشتر ناظر بر تامین مالی و استفاده ابزاری از مشارکت است. دراین مقاله تلاش شده است با مطالعه تجربه نوسازی در سه محله سیروس، جوادیه و هفت چنار تهران که با رویکرد برنامه ریزی کالبدی- فضایی و برنامه ریزی مشارکتی اجرا شده است ضمن احصاء موانع مشارکت، الگویی برای اجرای پروژه های آتی ارائه شود. روشتحقیق این مطالعه کیفی و از تکنیک مصاحبه استفاده شده است. حجم نمونه ۳۰ نفر از مدیران و کارشناسان نوسازی است که دراین پروژه ها و یا پروژه های مشابه فعالیت داشته اند. نتایج بدست آمده بیانگر آن است که موانع موجود در دو دسته عوامل ساختاریو عاملیتی قابل دسته بندی است. بدین صورت عوامل ساختاری در سطح کلان شامل ساختارهای سازمانی و در سطح خرد شاملعوامل حقوقی (قوانین و مقرارت) و عاملیت در دو سطح خرد یعنی عوامل فردی و سطح کلان یعنی بعد سازمانی در جلب مشارکتشهروندان مانع ایجاد می کنند. بنابراین برای جلب مشارکت مردم باید این عوامل ساختاری و عاملیتی با یکدیگر هماهنگ کرده وتعامل مثبت و دوسویه بین آن ها برقرار نمود.

Keywords:

برنامه ریزی کالبدی- فضایی , برنامه ریزی مشارکتی , شهرهای ایرانی , بافت های فرسوده