وحدت اسلامی در نهج البلاغه

اسلام به عنوان غنی ترین دین و به عنوان مجموعه ای از دستورات و قوانین استوار الهی که ریشه در فطرت انسان دارد و پیامبر به عنوان خاتم پیامبران الهی ورهبر جهان اسلام و قرآن به عنوان آخرین و کاملترین کتاب آسمانی ، همواره بر وحدت تاکید نموده اند. این تاکیدات مستند و متقن ، دلالت بر اهمیت امر وحدت در جامعه و مخصوصا در میان مسلمانان و حتی پیروان سایر ادیان الهی دارد . از این جوانب که بگذریم ؛ وحدت و اتحاد در نگاه امیر مومنان علی (ع) نیز از چنان اهمیتی برخوردار است که آن حضرت وحدت را موهبت بی بدیل الهی معرفی کرده و آن را گرانبهاترین نعمت برشمرده و خود را طلایه دار ، منادی و شیفته وحدت می داند. آن حضرت محور این ارزش دینی و اجتماعی یعنی وحدت را دین اسلام، اعتقاد به یگانگی خداوند (توحید) ، باور واقعی به رسالت پیامبر ص (نبوت) و ایمان به کتاب الهی (قرآن کریم می داند و نقش حکومت و رهبری ، مصالح عمومی ، رعایت حقوق متقابل حاکم و مردم ، سنتها ، اصول و ارزشها و حقانیت را در حفظ ، تداوم و ترویج وحدت و همگرایی در جامعه اسلامی موثر می داند . در این مجال ، نگاهی گذرا به هریک از محورهای اصلی وحدت انداخته ایم : در موضوع دین ، باوجود اختلاف سلیقه ها و تفاوت اندیشه ها و برداشتهای مختلف از احکام در جامعه اسلامی ، چنانچه این اندیشه ها در راستای تحقق دستورات اسلام باشد، نه تنها خللی در وحدت به وجود نیاورده بلکه اصل دین به عنوان اصل مشترک بین همه مسلمانان پایدار و محور اصلی وحدت در جامعه اسلامی باقی خواهد ماند. در بحث توحید بر اساس جهان بینی اسلامی ، جهان براساس توحید آفریده شده و خداوند یکتا ، تنها خالق موجودات عالم است . توحید اصل انکار ناپذیر دین و امری فطریست که مورد اتفاق جمیع مسلمانان و عامل وحدت آنان است . در مورد پیامبر ، از آنجایی که ایشان فرستاده خداست و تا قیامت پیامبر همه مردم است ؛ به عنوان پیامبر واحد، مورد قبول همگان است؛ و از سوی دیگر ایشان علاوه بر آن که رسول خدا است ، رهبر جهان اسلام نیز هست و نقش بنیادی در وحدت دارد و اما در خصوص قرآن به عنوان «حبل الله» گرچه برخی از مسلمانان در تفسیر برخی از آیات آن اختلاف نظر داشته و برداشت های متفاوتی دارند؛ ولی اصل وجود قرآن به عنوان کتاب واحد، مورد قبول همگان بوده و عامل مهم هیستگی آنان است. هرگاه قرآن و معارف بلند آن از سوی دشمنان تهدید شود ، همه مسلمانان با جان و مال از آن دفاع و پاسداری می کنند.

Keywords:

وحدت , اختلاف , اتحاد , تفرقه , انسجام , همبستگی