ارزیابی و سنجش توسعه شهری با استفاده ازتصاویر ماهواره ای (مطالعه موردی : شهر تربت حیدریه )

با توجه به مهاجرتهای روز افزون و رشد سریع جمعیت توسعه فیزیکی شهرها نیز در حال افزایش است. بنابراین این رشد و گسترش باید در جهت های عمودی و افقی شهر و از لحاظ کمی و کیفی گسترش پیدا کند. این امر به عنوان یکی از چالشهای اصلی در مدیریت شهری محسوب می گردد. از طرفی این توسعه فیزیکی باید باعث ایجاد تغییرات در اراضی و پوشش گیاهی در شهر شود. این پژوهش از نوع توصیفی و تحلیلی و با هدف کاربردی در جهت ارزیابی و سنجش توسعه شهری در شهر تربت حیدریه با استفاده از تصاویر ماهواره ای سنجش از دور و از طریق مقایسه داده ها و تصاویر لندست (۵) در سال (۱۹۸۶) و لندست (۸) در سال ۲۰۲۰) به مقایسه افزایش جمعیت و میزان تغییرات در پوشش گیاهی و رشد و توسعه شهر در این مقاطع زمانی می پردازد. به این صورت که پس از انجامطبقه بندی نظارت شده در دو لندست (۸ و ۵) و از طریق باندهای (۵تا ۱) میزان شاخص NDVI و همچنین تغییرات در پوشش گیاهی آن در دو بازه زمانی (۲۰۲۰-۱۹۸۶) مورد سنجش قرار گرفت. بنابراین براساس یافته های پژوهش توسعه و گسترش شهر تربت حیدریه در سال ۲۰۲۰ نسبت به سال ۱۹۸۶ بیشتر بوده است. به این صورت که هر چه به طرف شمال شهر و به سمت شهرک ولیعصر و همچنین به سمت شرق وغرب شهر پیش برویم شهر در حال گسترش است. به این ترتیب که جمیت شهر تربت حیدریه در سال ۱۹۸۶ (۱۳۶۵) برابر با (۷۲۰۶۸ هزار نفر، و مساحت کل شهر در این سال ۱۴ کیلومتر مربع بر آورد شده است، ولی این تعداد در سال ۲۰۱۶ (۱۳۹۵) با جمعیت (۱۴۰۰۱۹ هزار نفر با مساحت کل ۲۳ کیلومتر مربع افزایش پیدا کرده است. با توجه به جمعیت شهر در این دو بازه زمانی می توان به این نتیجه رسید که با افزایش جمعیت در سال ۱۳۹۵ مساحت شهر کاهش پیدا کرده است. یعنی شهر از لحاظافقی افزایش پیدا نکرده است ولی بلند مرتبه سازی، انبوه سازی و آپارتمان سازی در حال افزایش است. لذا تغییرات پوشش گیاهی وباغات نیز در این شهر با ساخت و ساز مناطق شهری رو به زوال و نابودی است که نیازمند برنامه ریزی اصولی است.

Keywords:

توسعه شهری , تصاویر ماهواره ای , تغییرات پوشش گیاهی , تربت حیدریه