کاربرد تمثیل در آثار ادبی با تکیه براشعار مولانا

تمثیل یکی از شگردهای پرکاربرد ادبیات است که شعرا و نویسندگان از آن بهره فراوان برده اند چرا که کلام اگر استدلالی باشددر پی تفهیم خواننده است ، یکی از طرق جهت فهم بیشتر کلام ، به واسطه ی تمثیل ایجاد می شود. بر خلاف تصور پیشینیاندرباره تمثیل و تلقی عدم اعتبار آن به لحاظ منطقی، تمثیل از جایگاه ویژه ای در متون ادبی برخوردار است کلام مولانا چه دردیوان شمس و چه در مثنوی معنوی آکنده از تمثیلات است. اما آنچه نیاز است ، بررسی شود و سوال انگیز است، این که اصولانقش تمثیل در کلام مولوی چیست؟ و چه ابعاد زیباشناسانه دارد؟ هر چند ابتدا باید معنای تمثیل را دانست و به نقش آن درادبیات پی برد و سپس به دنبال آن به آثار مولانا نگریست که از مقوله تمثیل، مولوی چگونه و در چه مواردی بهره جستهاست.تمثیل در دیوان شمس بیشتر برای تقریب ذهن به کار رفته و جنبه بلاغی آن مورد نظر بوده ، بر خلاف مثنوی که جز اینموارد، از تمثیل برای استدلال نیز بهره برده شده است که در این مقاله با آوردن شاهد مثال به آن اشاراتی شده است .

Keywords:

تمثیل , مولوی , دیوان شمس , مثنوی معنوی