بازجست تکثرگرایی فرهنگی (پلورالیزم) در عرفان

بحث به رسمیت شناختن و محترم شمردن هویت های فرهنگی مختلف که در ادبیاتسیاسی غرب به آن «پلورالیزم» (Pluralism) اطلاق می شود، در عرفان این سرزمیندارای ریشه ای عمیق و پیشینه ای درازدامن است؛ بررسی متون عرفانی کلاسیک و درکنار آن، مطالعه آنچه امروزه عرفان مدرن خوانده می شود - و در آثار شاعرانی چونسهراب سپهری و بیژن جلالی نمود می یابد- ارزشمندی و باورمندی به این گونه از تفکررا نشان می دهد. اصولا یکی از کلید واژه های عرفان اسلامی، مقولهای است که ذیلعنوان «صلح کل» مورد بحث و بررسی قرار می گیرد؛ مبتنی بر این اندیشه، عرفا تمامانسانها را بدون درنظرداشت عناصر تمایز بخش یا ارزش گذارنده، عزیز و محترم میشمارند و معتقدند که رنگ و نژاد و آیین و مسلک نمی تواند عامل افتراق و جدایی انسانها باشد و دستمایه برتری یک گروه انسانی بر گروه دیگر شود. همین اندیشه است کهبن ساخت یکی از ماندگارترین اشعار جهان را ساخته، و سعدی وار، «بنی آدم» را «اعضای یک پیکر» شمرده است. نتایج این پژوهش که به روش تحلیلی -توصیفی صورت گرفته و داده های آن، کتابخانه ای گردآوری شده است، اهمیت این تفکر را در مناسبات جهانی معاصر و آرمان «جهان بدون خشونت و جنگ» نشان می دهد

Keywords:

ادبیات عرفانی , پلورالیزم , تکثرگرایی فرهنگی , صلح کل