منهج تزکیه و احسان و نقد تخلفات متصوفان در انس التائبین شیخ جام

تزکیه و احسان از مقوله های شرعی اند که در گذار تاریخ جوامع اسلامی به مقوله های تصوف و عرفان تغییر نام یافته اند. گذار زمان، زمینه ساز تخلفاتی در منهج تزکیه و احسان یا تصوف و عرفان شده است. انس التائبین شیخ احمد جام، اثری است که به بیان منهج تزکیه و احسان پرداخته و نیز شیوه کار اهل آن نقد کرده است. این مقاله دیدگاه ‎های شیخ جام در باره تزکیه و احسان، و نقد تخلفات متصوفان از سوی او در انس التائبین را به پژوهش گرفته، در پی آن است که منهج تزکیه و احسان در نگاه شیخ جام را تبیین نماید و نظرات نقادانه او را برجسته گرداند. لذا پاسخ می دهد که شیخ جام برای تزکیه و احسان، چه منهجی را ارائه نموده و در برابر تخلفات متصوفه چه دیدگاه هایی داشته است؟ برآیند تحقیق می رساند که شیخ جام، منهجی متشرعانه و نصوص گرایانه در تزکیه و احسان را ارائه می دارد و بر تزکیه دانش محور تاکید می نماید. وی با تخلفات متصوفه چون بدعت گرایی، سماع و دنیاخواهی و جاه طلبی آنان سر ستیز دارد و به تقبیح شاهدبازی صوفی نمایان پرداخته است

Keywords:

تزکیه , احسان , شیخ جام , انس التائبین , تخلفات متصوفان.