ارزیابی تاثیر مورفومتری لندفرم ها بر روی سیل خیزی حوضه های آبریز (مطالعه ی موردی: حوضه های شمالی کوهستان سبلان)

چکیده یکی از مسائل مطرح در هیدرولوژی یک منطقه تولید رواناب و مساله سیل­خیزی است. لندفرم­ها با توجه به مورفومتری که دارند نقش مهمی را در ایجاد رواناب و سیل­خیزی ایفا می­کنند. در این پژوهش با استفاده از استخراج لندفرم­ها و لایه­های کاربری زمین، پوشش­گیاهی، جنس سازندها، بارش و کاربری زمین اقدام به پهنه­بندی سیل­خیزی در دامنه­های شمالی سبلان شده است تا از این طریق اثرات مورفومتری لندفرم­ها در هیدرولوژی منطقه بررسی شود. برای استخراج لندفرم­ها از روش­ شی­گرا در محیط نرم­افزار Ecognition استفاده شد. ترکیب این لایه با لایه­های کاربری زمین، تراکم پوشش گیاهی، جنس سازندها، بارندگی و تراکم شبکه­ی آبراهه با استفاده از روش منطق فازی صورت گرفت و نقشه­ی پهنه­بندی پتانسیل سیل­خیزی برای منطقه به دست آمد. نتایج کار نشان داد در بین ۱۴ لندفرم استخراج شده برای منطقه سه لندفرم دره­های کوچک کوهستانی، شانه­خط­الراس و دامنه­ی مستقیم، بیشترین تاثیر را در سیل­خیزی دارند و به ترتیب  ۳/۶۷­­، ۹/۶۲ و ۲/۵۳ درصد از سطح آنها به عنوان زمین­های با سیل­خیزی زیاد و خیلی­زیاد پهنه­بندی شده است. در مقابل لندفرم­­های از نوع دشتی و چاله­ها به صورت مناطق کم­خطر از نظر سیل­خیزی پهنه­بندی شداند. با توجه به نتایج به دست آمده از پژوهش می­توان گفت تولید رواناب و سیل­خیزی در سطح زمین به شدت تحت تاثیر مورفومتری لندفرم­ها قرار دارد که در کنار سایر پارمترهای محیطی می­تواند در مطالعه هیدرولوژی مناطق بسیار مفید باشد.

Keywords:

کلمات کلیدی: لندفرم , مورفومتری , هیدرولوژی , Ecognition , سبلان