ارزیابی آسیب پذیری حوزه آبخیز تجن از نظر سیلاب با استفاده از روش BWM
Publish place: Journal of Watershed Management Research، Vol: 13، Issue: 26
Publish Year: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 249
This Paper With 11 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
این Paper در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JWMR-13-26_002
تاریخ نمایه سازی: 8 بهمن 1401
Abstract:
چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: سیلاب یکی از مهمترین بلای طبیعی بوده که بیشترین خسارت را به بخش های زیرساختی وارد می کند و تا حد زیادی بر فعالیت های اقتصادی و اجتماعی افراد تاثیر می گذارد. از وقوع این پدیده نمی توان جلوگیری کرد ولی با انجام اقداماتی می توان اثرات ناشی از آن را تا حد زیادی کاهش داد. یکی از روش های مدیریتی برای کاهش خسارت ناشی از سیلاب، شناسایی مناطق آسیب پذیر میباشد. هدف از این پژوهش تعیین مناطق آسیب پذیر حوزه آبخیز تجن با استفاده از یک رویکرد جدید می باشد.
مواد و روش ها: از این رو، در این پژوهش با هدف شناسایی مناطق آسیب پذیر از سیلاب در چهار بعد اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی، ساختاری-فیزیکی و سیاست گذاری-نهادی از "روش بهترین بدترین (BWM)" که مبتنی بر برنامه ریزی خطی است، برای وزن دهی شاخص ها استفاده شد.به منظور رتبه دهی معیارها، آزمون فریدمن بکار گرفته شد. جامعه آماری تحقیق، روستاهای در معرض خطر سیل در حوزه آبخیز تجن در استان مازندران می باشند. برای این کار ۲۰۸ پرسشنامه به صورت تصادفی توسط ساکنین ۴۰ روستا تکمیل گردید. برای انجام تحقیق حاضر به منظور تجزیه تحلیل پرسشنامه ها و اجرای روش BWM به ترتیب از نرم افزار SPSS۱۶ و مدل بهینه سازی Lingo۱۸ استفاده شده است.
یافته ها: نتایج آزمون آماری فریدمن نشان داد که از نظر پاسخگویان تفاوت معناداری (Sig = ۰.۰۰) بین معیارهای مورد بررسی در این پژوهش وجود دارد و معیار اقتصادی با رتبه ۲/۸۵ دارای بالاترین اهمیت نسبت به سه معیار دیگر می باشد. همچنین نتایج وزن دهی شاخص ها با استفاده از روش BWM که مبتنی بر ارجحیت بهترین و بدترین میباشند نیز نشان داد که در بعد اقتصادی شاخص وابستگی به درآمد کشاورزی (۰/۲۸۴)، در بعد ساختاری-فیزیکی شاخص وجود راه های ارتباطی (جاده و پل) مناسب (۰/۲۴۳)، در بعد سیاست گذاری نیز شاخص تخریب منابع طبیعی (۰/۳۷۹) و در بعد اجتماعی-فرهنگی شاخص دسترسی به مراکز بهداشتی و درمانی (۰/۳۹۱) دارای بالاترین وزن بوده و از لحاظ پاسخگویان تاثیر زیادی در آسیب پذیری ساکنین به سیلاب دارد. همچنین، در این پژوهش مقدار شاخص ناسازگاری نیز کمتر از ۰/۱ بوده است که نشان دهنده دقت خوب مدل BWM در وزندهی شاخص های آسیب پذیری می باشد.
نتیجه گیری: به منظور کاهش هزینه ها و نیز کاهش پیچیدگی ناشی از تعداد زیاد معیار و زیرمعیار موثر بر آسیب پذیری یک منطقه به سیلاب استفاده از روش های تصمیم گیری چند معیاره جدید مبتنی بر برنامه ریزی خطی تاکید می شود.
Keywords:
Flood hazard , Flood management , Linear programming , Multi-criteria decision making , Tajan watershed , برنامه ریزی خطی , حوزه آبخیز تجن , خطر سیل , روش تصمیم گیری چندمعیاره , مدیریت سیلاب
Authors
محمدتقی آوند
Watershed Management Science and Engineering, Faculty of Natural Resources and Marine Sciences, TarbiatModares University
حمید رضا مرادی
Watershed Management Science and Engineering, Faculty of Natural Resources and Marine Sciences, Tarbiat Modarres University
مهدی رمضان زاده لسبویی
Department of Tourism Management, Faculty of Humanities and Social Sciences, Mazandaran University
مراجع و منابع این Paper:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :