روشی نوین برای پهنه بندی خطر سیلخیزی در بستر GIS (مطالعه موردی: حوضه های آبریز استان مازندران)

در حال حاضر روش های مختلفی برای اولویت بندی و تعیین پتانسیل سیل خیزی حوضه های آبریز وجود دارد که استفاده از دیدگاه توزیعی مبتنی بر GIS از اقبال بیشتری در بین محققین برخوردار می باشد. به همین منظور، در پژوهش حاضر از یک روش توزیعی نوین برای محاسبه وزن لایه های موثر در تعیین وضعیت سیل خیزی حوضه (که در آن اندرکنش بین فاکتورهای مورد استفاده نیز در نظر گرفته می-شود)، استفاده شده است. پس از محاسبه ضرائب تاثیر هر کدام از عوامل ورودی و بدست آمدن وزن نهایی آنها، از ترکیب خطی لایه-های ورودی برای ساخت نقشه وضعیت سیل خیزی محدوده مطالعاتی در پنج دسته با خطر سیل خیزی خیلی زیاد، زیاد، متوسط، کم و خیلی کم، استفاده بعمل آمد. اعتبارسنجی نتایج حاصل از این روش توزیعی با سیلاب های خسارت زای مشاهداتی مقایسه گردید که نتایج بدست آمده حاکی از عملکرد بالای این روش به ویژه در شناسائی مناطق با قابلیت سیل خیزی زیاد و خیلی زیاد دارد. به عنوان نمونه، نتایج بدست آمده از روش توزیعی حاکی از آن است که وضعیت سیل خیزی در محل ایستگاه های هیدرومتری شیرگاه-تالار، رزن-نور، سلیمان تنگه، قرآن-تالار و دوآب-چالوس در دسته با خطر سیل خیزی زیاد و خیلی زیاد قرار می گیرند که کاملا با نتایج حاصل از سیلاب های مشاهداتی منطبق (که عمدتا دارای سیلاب های با دوره بازگشت بزرگتر ۵۰ و ۱۰۰ سال هستند) می باشد.

Keywords:

پتانسیل سیل خیزی , دیدگاه توزیعی , سیلاب و مدیریت بحران