مدل هیبریدی برای مدیریت استراتژیک تقاضای آب کشاورزی مناطق خشک

مدیریت آب در مناطق خشک نظیر کویر مرکزی ایران تنها با مدیریت استراتژیک تقاضای آب در پر مصرف ترین بخش مصرف کنندگان یعنی (بخش) کشاورزی ممکن خواهد شد. در این مطالعه، از مدل تصمیم گیری هیبریدی فرایند تحلیل سلسله مراتبی و شباهت به گزینه ایده آل اصلاح شده (MTAHP) برای رتبه بندی راهبردهای مدیریت تقاضای آب کشاورزی مناطق خشک استفاده شد. در ادامه به بررسی دقیق تر این راهبرد پرداخته شد. برای این منظور یک مدل برنامه ریزی غیر خطی برای بهینه سازی الگوی کشت در شرایط کم آبیاری استفاده گردید. نتایج مدل تصمیم گیری نشان داد که مهمترین راهبرد برای مدیریت تقاضای آب کشاورزی مناطق خشک کشور راهبرد تغییر الگوی کشت بوده و استفاده از مدل بهینه سازی تخصیص آب-زمین و شیوه کم آبیاری، موجب افزایش سطح زیرکشت محصولاتی با راندمان اقتصادی بالاتر خواهد شد. همچنین با درنظرگرفتن ۴ سناریو مختلف در میزان آب قابل دسترس ،مقادیر بهینه سطح زیرکشت و آب اختصاص یافته هر یک از محصولات تعیین شد. نتایج نشان داد که کاهش سطح زیرکشت در محصولات، براساس میزان سودخالص در واحد مصرف آب آن ها می باشد. همچنین نتایج مدل نشان داد سودخالص اقتصادی تا کاهش ۴۰ درصدی آب دردسترس، می تواند تا ۱۹ درصد در مقایسه با شرایط کنونی افزایش یابد.در این تحقیق استفاده از یک مدل تصمیم گیری چند معیاره در کنار یک مدل بهینه سازی برای شناخت و ارزیابی گزینه برتر پیشنهاد شد. این روش پیشنهادی می تواند برای بهبود مدیریت تقاضای آب کشاورزی در مناطق خشک استفاده گردد.

Keywords:

تصمیم گیری چند معیاره , برنامه ریزی استراتژیک , بهینه سازی الگوی کشت