پایش تغییرات دریاچه زریبار کردستان با استفاده از شاخص های طیفی تفاضل نرمال و تصاویر لندست در سامانه Google Earth Engine

دریاچه ها از منابع ملی باارزش هر کشور محسوب می شوند و بررسی تغییرات سطح و حجم آب دریاچه ها به منظور حفاظت آن ها و همچنین برای تصمیم گیری و مدیریت بهتر منابع آب، همواره از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بررسی تغییرات در سال های اخیر در بین کشورها جایگاه ویژه ای پیدا کرده است. در این پژوهش به پایش تغییرات مساحت دریاچه زریبار واقع در استان کردستان در بازه زمانی بلندمدت ۳۶ ساله ۲۰۲۰-۱۹۸۴ پرداخته شده است. قابل ذکر است که در این مطالعه از سامانه Google Earth Engineیا به اختصار GEE استفاده شد که سامانه ای نوپا و بسیار کاربردی در سال های اخیر است. این سامانه، حجم بالایی از اطلاعات را با کد نویسی در کمترین زمان در دسترس قرار می دهد. در پژوهش حاضر با استفاده از تصاویر ماهواره ای لندست ۵ و ۸ و سامانه GEE و الگوریتم های طیفی NDWI و MNDWI در کمترین زمان و هزینه، جداسازی پهنه آبی از سایر پدیده ها با استفاده از آستانه گذاری صورت گرفت و تغییرات بلندمدت مساحت آن بررسی شد. تغییرات یادشده برای مدیریت منابع آبی و نیز مدیریت بحران در منطقه با توجه به اهمیت دریاچه زریبار، حائز اهمیت است. اعتبارسنجی نتایج و مقایسه بین شاخص ها برای دریاچه زریبار نشان داد که شاخص MNDWI با ضریب کاپای ۹۴/۰ و دقت کلی ۹۷ درصد برای دوره اخیر، شاخصی بسیار مناسب برای این منطقه محسوب می شود و نتایج آن از شاخص NDWI بسیار بهتر و در نتیجه کارآمدتر است. نوسانات سطح دریاچه زریبار در بازه زمانی بلندمدت ۳۶ ساله، زیاد بوده است. به طور نمونه میانگین سطح دریاچه در بازه زمانی ۱۹۹۵-۱۹۸۴ با شاخص MNDWI۹۶۰/۸۵۲ هکتار بوده و در بازه زمانی ۲۰۲۰-۲۰۱۵ با همین شاخص، ۳۷۱/۹۸۹ هکتار است. توصیه می شود پژوهشگران از شاخص های طیفی و سامانه GEEبا توجه به قابلیت های بالایی که دارند برای شناسایی روند تغییرات پهنه های آبی در مدیریت منابع آب بهره گیرند.

Keywords:

پهنه آبی , زریوار , Google Earth Engine , MNDWI , NDWI