تلفیق اطلاعات اقلیمی و سنجش از دور در شاخص تلفیقی خشکسالی، به منظور پهنه بندی خشکسالی در دشت یزد- اردکان

خشکسالی پدیده ای گسترده است که شدت آن در زمان و مکان متغیر است. پایش خشکسالی، تنها با استفاده از داده های هواشناسی به دلیل تعداد کم و پراکنش نامناسب ایستگاه ها دقیق نیست. لذا استفاده از سنجش از دور و شاخص های پوشش گیاهی، به عنوان راهکار تلفیقی مفیدی در مطالعه خشکسالی اهمیت دارد. تحقیق حاضر به منظور پهنه بندی خشکسالی در دشت یزد- اردکان با تلفیق داده های هواشناسی و سنجش از دور انجام شده است. در این تحقیق از داده های ایستگاه های هواشناسی یزد، میبد و مهریز بین سال های ۱۳۸۱ تا ۱۳۹۴ استفاده شده است. ابتدا شاخص بارش استاندارد (SPI)، در مقیاس ماهانه برای هر سه ایستگاه محاسبه شد. مقادیر ماهانه، متوسط گرفته شد و نقشه پهنه بندی میانگین SPI ترسیم شد. با استفاده از تصاویر لندست، شاخص SAVI محاسبه شد و نقشه آن در ۱۶ زمان مختلف تهیه شد. به دلیل نقش دما در وقوع خشکسالی، شاخص تلفیقی تاثیر خشکسالی IDI با استفاده از دما و بارش و شاخص SAVI محاسبه شد. پهنه بندی مقادیر متوسط SPI نشان داد کمترین مقادیر SPI مربوط به مناطق میانی، شمال و جنوب شرقی و بیشترین مقادیر مربوط به ارتفاعات غربی دشت می باشد. نقشه پهنه بندی SAVI نشان داد که مراتع منطقه میبد و یزد دارای کمترین تراکم می باشد. ضریب همبستگی مقادیر SPI و SAVI بین ۰/۵ تا ۰/۶۵ تغییر می کند و مقادیر بیشتر متعلق به محدوده مهریز است. مقادیر IDI در مراتع مرتفع تر کمتر است یعنی این مناطق از خشکسالی تاثیر کمتری داشته اند. متوسط مقادیر IDI در محدوده مهریز، یزد و میبد حداکثر به ۵، ۱۰۰ و ۱۶۰ می رسد. تغییرات زمانی شاخص های خشکسالی نشان داد در مواقعی که بارش افزایش یافته ، شاخص IDI کاهش یافته است. امکان وقوع تاخیر زمانی بین تغییرات بارش با تغییر شاخص IDI نیز مشاهده شد. مقایسه مقادیر ماهانه IDI و بارندگی نشان داد بازه زمانی تاثیر بارندگی بر مقادیر شاخص IDI حدود سه ماه است.

Keywords:

شاخص تلفیقی خشکسالی , تصاویر ماهواره ای , استان یزد , شاخص بارش استاندارد