بررسی ارزش رجحانی گونه های مورد چرای گاو در مرتع تزخراب استان آذربایجان غربی با استفاده از روش شاخص انتخاب گونه در طی فصل چرا

انتخاب گیاه به وسیله دام پدیده پیچیده ای است که به طور مسلم به نوع دام، نوع گیاه، شرایط آب و هوایی و غیره بستگی دارد. ارزش رجحانی گونه های مختلف مرتعی در زمان های مختلف فصل چرا برای هر نوع دام متفاوت است. شناخت خصوصیات ارزش رجحانی گونه های مرتعی در طول دوره چرا، از عوامل ضروری در برنامهریزی و مدیریت مرتع و دام میباشد. از این رو شناخت ارزش رجحانی گونه های مختلف مورد چرای دام یکی از نکات کلیدی مهم در موفقیت یا عدم موفقیت مدیریت در دستیابی به اهداف مورد نظر می باشد. با در نظر داشتن این نکات، این تحقیق به منظور بررسی ارزش رجحانی گونههای مورد چرای گاو دو رگه در مقاطع مختلف فصل چرا و با استفاده از روش شاخص انتخاب گونه ها در مرتع تزخراب ارومیه انجام شد. اطلاعات مورد نیاز (اطلاعات مربوط به تولید و مصرف گونه ها در داخل و خارج و قرق) در شش ماه فصل چرا و به مدت چهار سال به منظور محاسبه شاخص انتخاب گونه جمع آوری شد. تجزیه و تحلیل داده ها بیانگر معنی دار بودن اثرات مربوط به گونه، زمان چرا و اثرات متقابل بین این دو بر روی ارزش رجحانی گونه ها برای دام مورد مطالعه بوده است. بر اساس نتایج به دست آمده بیشترین ارزش رجحانی مربوط به گونه های Aeluropus littoralis (۴۸/۱، کلاس I) و Puccinella distans (شاخص ۴۲/۱، کلاس I) و کمترین ارزش رجحانی مربوط به گونه Halocenumum strobilaceum (۴۱/۰،  کلاس III) و گراس های یکساله (۶/۰، کلاس III) بود. البته تغییرات ارزش رجحانی گونه های مختلف در طی ماه های فصل چرا و سال های مختلف ثابت بود. در این مطالعه با داشتن میزان ارزش رجحانی گونه های گیاهی می توان علوفه قابل برداشت مراتع شورروی منطقه ارومیه را تعیین کرد.

Keywords:

شاخص انتخاب گونه , ارزش رجحانی , رفتار چرایی , تزخراب , گاو دو رگه