تجربه زیسته فرزندان در معرض خشونت خانگی(مطالعه موردی: شهر قم)

خشونت به عنوان یک پدیده آسیب زای اجتماعی دارای اشکال گوناگونی است. یکی از انواع مهم خشونت که می تواند منجر به فلج شدن عصب های جامعه و در نهایت مرگ تدریجی آن شود خشونت خانوادگی است. خانواده جزء ضروری اجتماع است و خشونت خانوادگی به هر شکل آن (فرزند آزاری، همسر آزاری و ... می تواند تبعات منفی مادام العمری در بر داشته باشد. هدف از این تحقیق شناخت و تبیین تجربه زیسته فرزندان در معرض خشونت خانگی، چگونگی مواجهه با آن می باشد. چارچوب نظری این تحقیق بر مبنای نظریه یادگیری اجتماعی باندورا می باشد. تحقیق حاضر از نوع تحقیقات کیفی می باشد که با رویکرد پدیدارشناسی و بصورت پیمایشی با استفاده از مصاحبه نیمه ساختار یافته انجام شد. نمونه ها به صورت انتخابی و با پرس وجو انتخاب گردیدند. نمونه ها شامل ۱۳پسر و دختر بین سنین ۹ تا ۱۵ سال بوده اند که با مراجعه به محل های حضور آن ها در مدارس، مراکز بهداشت و منازل شان مورد مصاحبه قرار گرفتند. تحلیل داده ها به روش کدگذاری و استخراج کدها و طبقه بندی آنها و استخراج نتایج انجام شد. نتایج نشان داد، خشونت انجام شده در سه دسته خشونت فیزیکی، کلامی و روانی بوده است. در زمینه خشونت فیزیکی، بیشترین خشونت مربوط به کتک خوردن، سیلی خوردن، هل داده شدن عامدانه بوده است. در این زمینه تجربه زیسته این افراد نشان داد نوع خشونت فیزیکی که تجربه کرده اند چندان متفاوت با سایر مناطق نیست. در زمینه خشونت کلامی نیز توهین، تمسخر و فحاشی بیشترین موارد بوده است که با مطالعات سایر محققان همخوانی دارد. خشونت روانی نیز سومین مورد خشونت بوده است که برجسته ترین نوع خشونت به لحاظ هیجانی برای کودکان می باشد. این نوع خشونت نیز بیشتر به صورت انتقاد ناروا، تحقیر، فحاشی، توهین و تهدیدهای مداوم اعمال می شود. در زمینه واکنش های مربوط به خشونت نتایج نشان داد مصاحبه شوندگان دو نوع واکنش هیجانی و رفتاری دارند. واکنش هیجانی شامل خشم زیاد، گریه کردن، احساس شرم بوده که طبق نظریه یادگیری اجتماعی فرد از طریق جامعه پذیری و کنش های متقابل قدرت های اجتماعی و منابع قدرت و خشونت را فرامی گیرد. همچنین واکنش های رفتاری بیشتر شامل کتک زدن، فحش دادن، دعوا کردن که به نوعی مقابله به مثل با منبع خشونت می باشد. در زمینه پیامدهای اعمال خشونت نیز نتایج نشان دهنده پیامدهای روانی اجتماعی و رفتاری می باشد پیامدهای روانی شامل احساس بی ارزش تحقیر ا حساس تنفر و ازدست دادن انگیزه برای ادامه زندگی می باشد پیامدهای اجتماعی شامل کاهش برقراری رابطه دوستانه با همسالان فاصله ازخانواده کمرنگ شدن روابط خانوادگی می باشد پیامدهای رفتاری شناخته شده نیز شامل دودسته گرایش به موادمخدر وادامه چرخه خشونت ازطریق مقابله به مثل با اعمال خشونت بردیگران می باشد

Keywords:

خشونت خانگی , تجربه زیسته , نظریه یادگیری , اجتماعی , شهرقم