تاثیراسیدسالیسیلیک بر شاخص های جوانه زنی و رشد اولیه گیاه استویا(Stevia rebaudiana) تحت تنش خشکی

تنش خشکی یکی از مهمترین تنش های زیست محیطی است که در مراحل اولیه رشد گیاهان تاثیر زیادی داشته و سبب کاهش جوانه زنی و استقرار گیاهچه می شود. پیش تیمار بذور با برخی ترکیبات تنطیم کننده رشد مانند اسید سالیسیلیک می تواند قدرت جوانه زنی و استقرار گیاهچه را افزایش دهد. به منظور بررسی اثرات پیش تیمار بذر گیاه استویا با غلظت های مختلف اسید سالیسیلیک بر شاخص های جوانه زنی تحت تنش خشکی ، آزمایشی به صورت طرح کاملا تصادفی در سه تکرار در آزمایشگاه فیزیولوژی بذرگیاهان زراعی گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا در سال ۱۴۰۰ انجام شد. تیمارهای مورد بررسی شامل پیش تیمار بذور با سه غلظت اسید سالیسیلیک (صفر، ۵/۰ و ۱ میلی مولار) و تنش خشکی با استفاده از پلی اتیلن گلایکول ۶۰۰۰ در چهار سطح (صفر، ۳-، ۶- و ۹- بار) بود. اثر خشکی بر شاخص های درصد و سرعت جوانه زنی ، طول گیاهچه و شاخص بنیه بذر در سطح یک درصد معنی دار و بر متوسط زمان جوانه زنی در سطح ۵ درصد بود. با افزایش تنش خشکی از ۳ - به -۹ بار درصد جوانه زنی بذر به ترتیب ۸/۱۷، ۷/۳۰، ۹/۴۰ درصد کاهش یافت . کمترین سرعت جوانه زنی بذور در پتانسیل ۹- بار مشاهده شد. متوسط زمان جوانه زنی بذر بین ۸۳/۳ و ۲۸/۵ روز در تیمارهای مختلف خشکی متغیر بود. با افزایش تنش خشکی از ۳-، ۶- و ۹- بار شاخص بنیه بذر به ترتیب ۳/۱۱، ۱/۴۷، ۲/۷۹ درصد کاهش یافت . همچنین اثر اسید سالیسیلیک بر شاخص های سرعت جوانه زنی ، ، طول گیاهچه و شاخص بنیه بذر در سطح یک درصد معنی دار ولی بر درصد جوانه زنی و متوسط زمان جوانه زنی در سطح ۵ درصد معنی دار بود. بیشترین درصد جوانه زنی در شرایط پیش تیمار بذور با اسیدسالیسیلیک ۱ میلی مولار بدست آمد. با افزایش غلظت اسیدسالیسیلیک از ۵/۰ به ۱ میلی مولار درصد جوانه زنی بذور نسبت به شاهد (پیش تیمار با آب)، به ترتیب ۲/۶، ۳/۱۰درصد افزایش یافت . بیشترین شاخص بنیه بذر در غلظت های ۵/۰ و ۱ میلی مولار اسیدسالیسیلیک به ترتیب معادل ۰۵/۹۱، ۲۸/۹۷ حاصل شد. نتایج نشان داد پیش تیمار بذور استویا با غلظت ۱ میلی مولار اسید سالیسیلیک در بهبود شاخص های جوانه زنی موثر است .

Keywords:

استویا , اسیدسالیسیلیک , جوانه زنی , شاخص بنیه بذر