ارزیابی واکنش ژنوتیپهای نخود در برابر زردی و پژمردگیفوزاریومی ناشی از Fusarium redolens

در میان حبوبات، گیاه نخود (Cicer arietinum L.) به دلیل ارزش غذایی دانه ها و نقش آن در مدیریت حاصلخیزی خاک، اهمیت زیادی دارد. از مهمترین عوامل کاهش عملکرد و کیفیت این محصول در سراسر جهان، بیمارگرهای گیاهی خاکزاد بهویژه پژمردگیهای فوزاریومی هستند. قارچ Fusarium redolens از عوامل ایجادکننده زردی و پژمردگی روی نخود است. استفاده از ارقام مقاوم و شناسایی منابع مقاومت در ژرمپلاسم موجود در نخود، عملیترین و از نظر اقتصادی کارآمدترین روش مدیریت پژمردگی فوزاریومی نخود و همچنین یکی از اجزای اصلی برنامه های مدیریت تلفیقی بیماریها است. در مطالعه حاضر، مقاومت ژنوتیپهای نخود بهدست آمده از منابع مختلف ژنتیکی در برابر F. redolens بررسی شد. ۷۲ توده مختلف نخود تیپ کابلی به همراه هشت رقم از بانک ژن موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر تهیه شدند و مقاومت آنها در برابر F. redolens در شرایط گلخانه و طی آزمایشی گلدانی ارزیابی گردید. برای درجهبندی ژنوتیپها از نظر سطح مقاومت و حساسیت نسبت به F. redolens، دو شاخص زردی بوته و نکروز ریشه به صورت چشمی بررسی شده و بین صفر تا چهار نمرهدهی شدند. نتایج نشان داد که چهار ژنوتیپ خیلی حساس، ۳۵ ژنوتیپ و دو رقم حساس، ۳۰ژنوتیپ و پنج رقم نسبتا حساس و سه ژنوتیپ و یک رقم نسبتا مقاوم بودند. هیچیک از ژنوتیپها یا رقمهای مورد آزمایش، ایمن یا بسیار مقاوم نبودنداما چهار ژنوتیپ در مقابل این بیمارگر نسبتا مقاوم بودند. در صورت ثبات مقاومت در این ژنوتیپهای امیدبخش نسبتا مقاوم و نیز دارا بودن صفات مطلوب زراعی و عملکرد بالا، ممکن است در آینده بتوان از آنها در برنامه های بهنژادی و توسعه ارقام نخود مقاوم در برابر پژمردگی ناشی از این بیمارگر بهره برداری نمود.

Keywords:

بیمارگر گیاهی , ارقام مقاوم , پژمردگی و زردی , منابع مقاومت