طبیعت در اشعار ناصر کشاورز

طبیعت از ماده طبع به معنای نهاد، سرشت ، خوی ، غریزه ، سجیه، ماده ، و جهان مادی آمده است. طبیعت همواره یکی از خاستگاه ها و سرچشمه ها ی اصلی هنر بوده است . در نقاشی ، موسیقی، و از همه بارزتر در هنر شعر نمود و حضور طبیعت را از قدیم ترین ایام تاکنون، در آثار منظوم و شاعرانه همه ملت های جهان می توان مشاهده کرد.ادبیات و شعر عموما و فارسی بویژه از همان آغاز با محیط زیست و عناصر طبیعت مانند گلها و گیاهان و پرندگان و جانوران و آب و باران و سایر عناصر در ارتباط بوده و عمده اجزای تشکیل دهنده خیال شاعرانه از طبیعت اطراف شاعر گرفته شده و قوانین طبیعت با نگاه هنرمندانه شاعر کشف و بیان می شده است.ادبیات کودک و نوجوان از این قاعده مستثنی نمی باشد. توجه شعرا به طبیعت بسیار چشمگیر است؛ تا آن جا که توصیف طبیعت، یکی از بارزترین مضامین مورد استفاده بسیاری از شاعران این حوزه بوده است. در این مقاله نگارنده سعی دارد تا مجموعه اشعار کودکانه ناصر کشاورز (مجموعه ۳۴ شعر برای کودکان) از لحاظ عناصر طبیعت با روش توصیفی-تحلیلی مورد بررسی قرار دهد تا توانمندی شاعر را در الهام گیری از طبیعت نشان دهد و به اثبات برساند. مجموعه مضامین طبیعت در اشعار او در ۱۲ محور خلاصه شده است: رنگ ها، گیاهان، ایام، عناصر طبیعت، پدیده های طبیعی، حشرات و پرندگان، حیوانات (اهلی، وحشی ، آبزیان )، اشیا، مشاغل، خوراکی ها، فصول و اماکن . فراوانی هر مضمون در اشعار این کتب مشخص شده است و سپس هر مضمون مورد تحلیل و بررسی علمی قرار گرفته است. یافته های این پژوهش نشان داد که مضامین طبیعت هر کدام در شعر ناصر کشاورز چه جایگاهی دارند و شاعر با چه اهدافی به کدام مضمون و مضامین بیشتر و به کدام کمتر توجه کرده است .نخستین نتیجه ی به دست آمده از این تحقیق نشان می دهد که عناصر طبیعت در کتب مورد بررسی ، به طور کلی از موضع قدرت بهر ه مند می باشند .در بررسی دقیقتر و جزء به جزء، آشکار می شود که در میان عناصر طبیعت ، نخست آب و به دنبال آن خورشید و دریا در بالاترین مدارج قدرت قرار دارند و در مقابل آ نها عناصر مربوط به مشاغل و رنگ ها و فصول در پایین ترین درجه قرار گرفته اند. بقیه عناصر نیز با بهره مندی از قدرتی متوسط ، در میان دسته های یاد شده قرار گرفته اند.

Keywords:

طبیعت , شعر , ادبیات کودکان و نوجوانان , ناصر کشاورز.