بررسی و تحلیل معرفت شناسی در قصاید عرفانی عطار

موضوع معرفت شناسی از مباحث مهم حوزه ادبیات عرفانی است که از دیر باز مورد توجه فلاسفه و ادیبان بوده است و شعرای بزرگ و صاحب سبک ایران نیز به این موضوع مهم توجه داشته اند. این پژوهش به صورت توصیفی_تحلیلی مبحث معرفت شناسی را در قصاید عرفانی عطار بررسی می کند. عطارنیشابوری از شعرای عارف مشهور ادب فارسی نیز برای بیان اندیشه ها و تفکرات خود، قالب قصیده را به خدمت گرفته و به بیان بسیاری از مضامین عرفانی در این حوزه پرداخته است. در حوزه معرفت شناسی، عطار عقل، قلب و نقل را از راه های دستیابی به معرفت معرفی می کند و پس آن که انسان در راه رسیدن به معرفت، سه راه مهم عقل، قلبو نقل را شناخت؛ مراحل سه گانه یقین را پشت سر می گذارد تا اینکه به کشف حقیقت نائل میگردد. که در این بین دل جایگاه مهمتری می یابد که خود دارای دو ساحت زمینی و قدسی است. ساحت زمینی گرفتار آفات و زشتی ها؛ اما ساحت قدسی محل دریافت معارف و الهامات است. در تفکر او شریعت و طریقت که از منابع کسب معرفت است در کنار هم و در یک مسیر قرار دارند. عطار در بیان معارف و اسرار با چالش هایی روبه رو است که نداشتن همدم، نبود طالبان معرفت و زحمت اغیار از جمله آنهاست او به دنبال کسی است که دارای همت، گوهرشناس، عقل ستیز و شایسته باشد.

Keywords:

معرفت شناسی , قصاید عرفانی , عطار