طراحی و تبیین مدل بخش‎بندی پویای بازار بین‎المللی فراورده‎های نفتی ایران (مطالعه موردی: بازار بین‎المللی بنزین)

هدف از پژوهش حاضر، بخش بندی پویای بازار بین المللی فراورده های نفتی ایران بر اساس رویکرد اقتصاد سنجی داده های پانلی و روش ترکیبی جدیدی مبتنی بر الگوریتم های داده کاوی است. بدین منظور، در مرحله اول داده های ۳۵ کشور واردکننده بنزین در منطقه‎های خاورمیانه، آسیا و اقیانوسیه بین سال های ۱۹۹۵ تا ۲۰۱۲ تجزیه و تحلیل شدند و تاثیر مولفه های شناسایی شده بر واردات بنزین در قالب هفت فرضیه بررسی شد. نتایج این مرحله نشان داد اندازه بازار، توسعه اقتصادی، ساختار بازار آزاد، قیمت خرده فروشی بنزین و کشش درآمدی تقاضای بنزین، تاثیر مستقیم و معناداری بر واردات بنزین می‎گذارند. در مرحله دوم، پس از بخش بندی بازار بین المللی بنزین با استفاده از مولفه های شناسایی شده و الگوریتم داده کاوی درخت تصمیم CART، دنباله های انتقال کشورهای وارد کننده بنزین به بخش های مختلف شناسایی شدند. در ادامه، با استفاده از الگوریتم های داده کاوی K-Means، شبکه عصبی کوهنن و دو مرحله ای، به بخش بندی این دنباله ها اقدام شد. بررسی کیفیت بخش ها از طریق شاخص سیلهوت، نشان‎دهنده برتری الگوریتم شبکه عصبی کوهنن بود و این الگوریتم به‎عنوان روش مناسب بخش بندی دنباله ها انتخاب شد.

Keywords:

بخش بندی پویا , داده‎های پانلی , دنباله , روش بخش‎بندی , معیار بخش‎بندی , مولفه های اساسی