جایگاه سرمایه اجتماعی در ارتقای تعلق مکانی (مورد مطالعه: مناطق روستایی شهرستان زابل)

پژوهش حاضر با هدف بررسی جایگاه سرمایه اجتماعی در ارتقای تعلق مکانی در بین مردم روستایی انجام گرفت. این تحقیق شامل پیمایش پرسشنامه ای بود. جامعه آماری پژوهش شامل همه سرپرستان خانوارهای روستایی شهرستان زابل به تعداد ۲۶۰۱۰ نفر بود که از بین آن ها ۳۱۰ نفر به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای با انتساب متناسب در میان هشت روستای مورد مطالعه انتخاب شدند. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه براساس نظر کارشناسان محلی و استادان دانشگاهی تایید شده، و پایایی آن از طریق محاسبه ضریب آلفای کرونباخ برای مقیاس های مختلف تایید شد. طبق یافته های تحقیق، نزدیک به ۲۴ درصد پاسخ گویان دارای تعلق مکانی کم، ۴۹ درصد دارای تعلق مکانی متوسط، و ۲۷ درصد دارای تعلق مکانی زیاد بودند.با توجه به ضرایب همبستگی، بین سرمایه اجتماعی و تعلق مکانی پاسخ گویان رابطه معنادار وجود دارد.نتایج تحلیل مسیر نشان داد سرمایه اجتماعی بیشترین تاثیر را بر تعلق مکانی دارد (با میزان تاثیر کل ۲۶۸/۰+). متغیرهای وضعیت شغلی (۲۴۹/۰+)، بهره مندی از خدمات (۲۰۷/۰+)، عضویت در نهادهای روستایی (۱۹۷/۰+)، طول اقامت در روستا (۱۹۵/۰+)، مهاجرت اعضای خانواده (۱۸۸/۰-)، و رضایت از زندگی (۱۵۶/۰+) در رتبه های بعدی قرار گرفته اند. در مجموع، براساس یافته های تحقیق، بهره گیری از راهبردهای مشارکتی در راستای ارتقای سرمایه اجتماعی و پیشبرد توسعه یکپارچه محلی می­تواند به افزایش تعلق مکانی و سکونت پایدار در مناطق روستایی شهرستان زابل منجر شود.

Keywords:

تعلق مکانی , خانوارهای روستایی , سرمایه اجتماعی , شهرستان زابل