بررسی تاثیر تنش خشکی بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیک، پرولین و قند کل در گیاه پونه کوهی برگ باریک (Mentha mozaffarianii Jamzad)

در بیش تر گیاهان دارویی بر خلاف اغلب محصولات زراعی و باغی که در اثر تنش های محیطی لطمه می بینند، مواد موثره آن ها می توانند تحت تاثیر تنش های تنظیم شده و هدفمند، افزایش یابد که در این صورت بازدهی اقتصادی آن ها افزایش خواهد یافت. پونه کوهی برگ باریک، گیاهی ارزشمند، دارویی و اندمیک ایران است و با نظر بر اینکه ترکیبات شاخص اسانس این گیاه شامل پیپریتون، پیپریتنون اکسید، تیمول، لینالول، سینئول، لیمونن، آلفاپینن، لیمونن، لینالیل استات است در این تحقیق سعی شد مناسب ترین سطح خشکی که هم رشد رویشی مطلوب و هم احتمالا موجب افزایش تولید مواد موثره می شود، معرفی گردد. این آزمایش در گلخانه دانشگاه هرمزگان در قالب طرح کاملا تصادفی در چهار سطح رژیم آبیاری (آبیاری کامل، ۷۵، ۵۰ و ۲۵ درصد نیاز آبی) انجام شد. ارزیابی نتایج نشان می دهد با افزایش سطح خشکی همه خصوصیات مورفولوژیکی اندازه گیری شده روند کاهشی داشته اند. شاخص وزن تر ابتدا روند کاهشی و سپس افزایشی نشان داد. محتوای نسبی آب و کلرفیل b با افزایش تنش خشکی افزایش نشان دادند و کمبود اشباع آب برگ، کلرفیل a و نسبت کلرفیل a به b با افزایش سطح خشکی کاهش نشان دادند. اگرچه محتوای مالون دی آلدهید، پرولین و قند کل نیز با افزایش سطح خشکی افزایش نشان دادند اما محتوای مالون دی آلدهید و قند کل در سطوح ۷۵ و ۱۰۰ درصد آبیاری مورد نیاز گیاه در یک گروه قرار گرفتند و در سطوح ۲۵ و ۵۰ درصد نیاز آبی مورد نیاز نیز در گروه دیگر جای گرفتند. با در نظر گرفتن اینکه مواد موثره در شرایط تنش در بیش تر گیاهان دارویی اسانس دار افزایش می یابند و هم چنین با در نظر گرفتن اینکه کشور عزیزمان ایران در منطقه خشک و کم آب قرار دارد به نظر می رسد در صورت تکثیر و کشت این گیاه، آبیاری در حد ۵۰ و ۷۵ درصد نیاز آبی بتواند عملکرد ماده خشک و مواد موثره مورد نظر را فراهم آورد.

Keywords:

پودن کوهی , رشد رویشی , محتوای نسبی آب , کلروفیل , مالون دی آلدهید