تحلیل محتوا : بررسی نهاد خانواده ( فصل دهم مطالعات اجتماعی پایه نهم )

تحلیل و بررسی محتوای کتابهای درسی در ایران به چهار دهه اخیر بر می گردد. در این مدت پژوهشگران علاقمند به این حوزه، در ابعاد مختلف و زوایای گوناگون به بررسی مواد درسی مورد استفاده در نظام آموزشی کشور پرداخته اند. حقیقی که تحت عنوان تحلیل محتوای کتاب مطالعات اجتماعی پایه نهم از فصل دهم با استفاده از روش کد گذاری انجام شده در سه مقوله ی متن ،تصاویر و اشکال و سوالات و پرسش ها مورد ارزیابی و تفسیر انجام گرفته است .جامعه آماری تحقیق کتاب مطالعات اجتماعی پایه نهم بوده و حجم نمونه در حوزه ی متن به صورت انتخابیه در حوزه ی تصاویر و اشکال و در حیطه ی سوالات انتخاب شده،که از هر دو درس فصل می باشد و جملات نیز بر اساس این درس ها و تفسیر شده است .روش تحقیق ، از نوع تحلیلی بوده و برای بررسی داده ها و اطلاعات از ارزشها به طریق کد گذاری بوده مانند: انتخاب معقولات متن و تصاویر و پرسش ها استفاده شده است نتایج کلی بدست آمده نشان می دهد که این فصل از کتاب درسی دارای معایبی بود که از جمله آنها می توان گفت که متن اشاره به مشکلات به روز خانواده مثل فضای مجازی نشده است و بیشتر مطالب به صورت حفظ ای بوده و فاقد حوزه های شناختی سطح بالا مانند به کار بستن ، تجزیه و تحلیل است و در واقع به هیچ وجه متن کتاب دانش آموزان را به تحقیق و پژوهش دعوت نمی کند و به شیوه غیر فعال ارائه شده است که به نحوی از فراگیر می خواهید مطالب را تنها به گونه ای حفظ کند. وجود طرح مطالبی درباره پرورش مهارتها، وجود سوالات و فعالیت هایی که دانش آموزان را در موقعیت های مبهم و خلاقیت برانگیز قرار دهد در متن دیده نمی شود. یکی از معایب سوالات نیز وجود سوالات نامربوط به هدف درس بوده ، ونیز باید به این نکته توجه داشت که در وجود سوالات یا فعالیت های فعال مستلزم به کارگیری مراحل کاوشگری ، پژوهش و حل مسئله ، تفکر نقاد ، تفکر واگرا و پردازش اطلاعات را لازم دانست .

Keywords:

تحلیل محتوا , مطالعات اجتماعی , کارکردهای خانواده , مشکلات خانواده , کدگذاری , آموزش و پرورش