بازخوانی فضائل ذهن بنیاد از آموزه های عرفانی »بلندنظری« و »بی تعلقی« و تاثیر آنها بر گفت وگوی ادیان و مذاهب

قرارگرفتن در فرآیند »جهانی شدن«، همانگونه که گستردگی تجارتها و ایده ها را بار می آورد، زمینه ی رشد در جنبه های فرهنگی و دینی را نیز به همراه دارد. با این پدیده، ملتها در معرض کنش متقابل فرهنگها و جنبشها قرار گرفتهاند؛ از این رو، گفتوگوی ادیان و مذاهب از بایسته های جهان معاصر است. سازنده بودن این تعامل در گرو هویت تشخص یافته ی هر یک از اطراف گفتوگو است. عرفان اسلامی که داعیهدار پیریزی شخصیت انسانها بر اساس گوهر و جانمایهی ادیان است، از آموزه هایی برخوردار است که میتواند در گفتوگوی ادیان و مذاهب بسیار موثر باشد. از جمله آموزه هایی که باید در عمیق ترین لایه های شخصیتی انسان نفوذ کند، »بلندنظری« و »بی تعلقی« است که میتواند نقشی بسیار پررنگ در گفتوگوی ادیان و مذاهب داشته باشد. بلندنظری، با ارائه فضیلت عدم محدودیت و خردبینی در چشمدازها،ان سرآغاز گفتوگوی هدفمند با دیگر ادیان و فرهنگها است و در صورتی که مسیر آن از بیتعلقی نگذرد، دچار آفاتی چون تعصب، غرور و... شده و بینتیجه خواهد ماند. بی تعلقی، وانهادن همه ی جنبه های خویشتن گرایانه ی انسانی است که سالک میکوشد تا از پوشش آن به در آید. در نوشتار پیش رو، این دو آموزه ی راهبردی عرفان اسلامی معرفی شده اند و خوانشی بر مدار نظریه ی فضائل ذهن زاگزبسکی از آنها عرضه شده است که بنابر آن، بلند نظری و بیتعلقی دو ادب عرفانی اند که فضائل فکری مهم مرتبط با اخلاق گفتوگو را در افراد نهادینه میکنند، فضائلی مثل گشودگی به حقیقت، صدق در گفتوگو،دور بودن گفتوگوکنندگان از تعصب.

Keywords:

گفتوگوی ادیان و مذاهب , عرفان , بلندنظری , بی تعلقی , فضائل ذهن