تاثیر قارچ Claroideoglomus etunicatum بر رشد و جذب عناصر غذایی ذرت تحت تنش ترکیبی بور و شوری

تنش شوری و بور در خاک­های مناطق خشک و نیمه خشک جهان رشد گیاه را محدود می­کند. این پژوهش با هدف بررسی اثر قارچ بر عملکرد و میزان جذب عناصر غذایی ذرت تحت تنش شوری و سمیت بور انجام گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی و با سه تکرار انجام شد. تیمار­ها شامل دو سطح شوری شاهد (بدون افزایش شوری) و ۸ دسی زیمنس بر متر و بور شامل دو سطح شاهد و ۳۰ میلی­گرم بور در کیلوگرم خاک از منبع اسیدبوریک و سدیم کلرید و دو سطح قارچی (با حضور و بدون قارچ Claroideoglomus etunicatum) بود. نتایج نشان داد که تنش شوری و سمیت بور تاثیر معنی­داری بر درصد کلونیزاسیون ریشه نداشت (سطح احتمال ۵%). با افزایش بور خاک، مایه­زنی قارچ میزان کلروفیل، جذب بور اندام هوایی، جذب پتاسیم و فسفر را به ترتیب ۷/۰۹%، ۱۵/۸۳%، ۳۱/۶۲% و ۵۱/۵۷% در سطح احتمال ۵% به طور معنی­دار افزایش داد، درحالی که جذب بور ریشه، جذب آهن، مس و منگنز را به ترتیب ۳۵/۱۵%، ۲۸/۷۲%، ۳۹/۶۲% و ۴۲/۱۲% در سطح احتمال ۵% به­طور معنی­دار کاهش داد. همچنین با ­افزایش شوری خاک و مایه­زنی قارچ، میزان کلروفیل، جذب مس، منگنز به ترتیب ۵/۰۵%، ۳۵/۳۸% و ۲۵/۹۷% به­طور معنی­دار افزایش و جذب سدیم ۴۰/۳۱% به­طور معنی­دار کاهش یافت (سطح احتمال ۵%). در تنش ترکیبی شوری و بور، مایه­زنی قارچ توانست کلروفیل برگ، جذب بور ریشه، پتاسیم، فسفر و آهن را به ترتیب ۸/۴۲%، ۶۱/۵۶%، ۶۸/۵۵%، ۸۲/۰۱% و ۲۳/۶۳% به­طور معنی­دار افزایش و جذب سدیم، روی، مس و بور اندام هوایی را به ترتیب ۲۰/۹۸%، ۴۰/۰۷%، ۷۲/۵۴% و۳۴/۳۸% به­طور معنی دار کاهش دهد (سطح احتمال ۵%). نتایج این تحقیق نشان می­دهد که مایه­زنی قارچ می­تواند به بهبود رشد و جذب عناصر غذایی در شرایط سمیت بور و تنش شوری خاک کمک کند.

Keywords:

ذرت , سمیت بور , شوری خاک , میکوریزا آربسکولار