چشم انداز تاثیر تغییر اقلیم آینده بر منابع آب و عملکرد چغندرقند در حوضه دریاچه ارومیه

شواهد موجود نشان می دهد تغییر اقلیم ثبات تولید منطقه ای محصولات کشاورزی را در چند دهه آینده نامطمئن خواهد ساخت. این تحقیق، با استفاده از مدل SWAT به ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر هیدرولوژی و عملکرد چغندرقند به عنوان یکی از محصولات غالب در حوضه آبخیز دریاچه ارومیه پرداخته است. در این راستا نخست مدل SWAT بر اساس رواناب ماهانه ۲۳ ایستگاه آبسنجی و عملکرد سالانه گیاه به طور همزمان شبیه سازی شده سپس خروجی مدل با استفاده از الگوریتم SUFI۲، در نرم افزارSWAT-CUP  برای دوره پایه ۲۰۱۴-۱۹۸۶ مورد واسنجی و اعتبارسنجی قرار گرفت. مقادیر نش-ساتکلیف و آماره اریب برای رواناب در دوره واسنجی با مقادیر به ترتیب ۴۳/۰ و ۴۵% و در دوره اعتبارسنجی به ترتیب ۵۳/۰ و ۱۶% و همچنین شاخص توافق ۷۱/۰ و آماره اریب بسیار پایین (۶-% تا ۱۰%) برای تولید محصول، کارایی مدل در شبیه سازی منابع آب و عملکرد گیاه را تایید کرد. گام بعدی، ریزمقیاس نمایی و تصحیح خطای داده های دما و بارش دریافت شده از سه مدل GFDL، HadGEM۲ و IPSL تحت سناریوهای انتشار RCP۴.۵ و RCP۸.۵ با استفاده از نرم افزار CCT بود. در ادامه داده های ریزمقیاس شده به مدل SWAT معرفی و در نهایت متغیرهای هیدرولوژی و عملکرد چغندرقند برای دوره ۲۰۵۰-۲۰۲۱ ارزیابی گردید. در حالی که اکثر سناریوها نشان دهنده تغییر بارش، بین ۱۲-% تا ۳۵+% بودند، افزایش دما (°C ۷/۲)، باعث افزایش تبخیر و در نتیجه افزایش فشار بر منابع آبی و رواناب به ویژه در ماه های آغازین دوره رشد گیاه شده و در نهایت، کاهش عملکرد گیاه (۴۵-%) دور از انتظار نیست. بدین معنی که عملکرد چغندرقند در برابر تغییرات اقلیمی بسیار آسیب پذیر بوده و تولید این محصول در منطقه مورد مطالعه طی دوره آتی، دست خوش تغییر قرار خواهد گرفت. واژگان کلیدی: تاثیر تغییر اقلیم، چغندرقند، حوضه دریاچه ارومیه، تحلیل حساسیت،SWAT .

Keywords:

Climate Change , Sugar Beet , Urmia Lake Basin , Sensitivity Analysis , SWAT. , تاثیر تغییر اقلیم , چغندرقند , حوضه دریاچه ارومیه , تحلیل حساسیت , SWAT.